Πολύποδες παχέος εντέρου
Οι πολύποδες παχέος εντέρου είναι μικρές προσεκβολές του τοιχώματος του παχέος εντέρου, που προκαλούνται από υπερπλασία των κυττάρων του και ο λόγος που μας αφορούν είναι γιατί έχουν την τάση όταν αυξάνονται σε μέγεθος να μεταλλάσσονται σε καρκίνο παχέος εντέρου, που αν δε διαγνωσθεί έγκαιρα, μπορεί να έχει πολύ κακή πρόγνωση. Γι αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε για ποια αίτια και ποιοι παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στο να αναπτυχθούν οι πολύποδες παχέος εντέρου, με ποια συμπτώματα εμφανίζονται, ποια είναι η θεραπεία και τι μπορούμε να κάνουμε για την πρόληψη.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι ενώ δεν οδηγούν όλοι οι πολύποδες παχέος εντέρου σε καρκίνο, όλες οι περιπτώσεις καρκίνου παχέος εντέρου προέρχονται από πολύποδες. Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση πολυπόδων οδηγεί σε μειωμένη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου παχέος εντέρου.
Αν και στην πλειοψηφία τους οι πολύποδες είναι σποραδικοί και δε σχετίζονται με κληρονομικότητα, υπάρχουν οικογενή σύνδρομα πολυποδίασης που οδηγούν σε αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου:
Ενδοσκοπική Πολυπελτομή
Οικογενής Πολυποδίαση Παχέος Εντέρου (FAP): Προϋπάρχει οικογενειακό ιστορικό στο 75%, ενώ στο 25% εμφανίζεται ως νέα μετάλλαξη. Το παχύ έντερο είναι καλυμμένο με εκατοντάδες πολύποδες, οι οποίοι τείνουν να εξαλλαγούν σε καρκίνο πριν την ηλικία των 40 κατά μέσο όρο.
Κληρονομικός μη πολυποδιακός καρκίνος παχέος εντέρου ή Σύνδρομο Lynch: Είναι υπεύθυνος για την εμφάνιση περίπου 5% περιστατικών καρκίνου παχέος εντέρου παγκοσμίως. Για τη διάγνωση του στηριζόμαστε στα κριτήρια του Amsterdam II. Πρέπει στο οικογενειακό ιστορικό να υπάρχουν 3 ή περισσότεροι συγγενείς με σχετική κακοήθεια. (παχέος εντέρου, ενδομητρίου, λεπτού εντέρου ουρητήρα ή νεφρικής πυέλου). Πρέπει να εμφανίζονται σε 2 ή περισσότερες γενιές, με τουλάχιστον έναν να έχει διαγνωσθεί πριν την ηλικία των 50. Ένας από τους παραπάνω πρέπει να είναι συγγενής πρώτου βαθμού των άλλων δύο.
Σύνδρομο Peutz-Jeghers: Συνυπάρχουν πολλαπλοί πολύποδες με υπέρχρωση χειλών, στόματος και δακτύλων. Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξη καρκίνου του γαστρεντερικού συστήματος, μαστών, γυναικολογικών καρκίνων, πνεύμονα, χοληφόρου δέντρου, παγκρέατος και όρχεων.
Σύνδρομο νεανικής πολυποδίασης: Υπάρχουν πολλαπλοί πολύποδες παχέος εντέρου, αυξάνοντας την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου τόσο στο έντερο όσο και σε άλλα όργανα, ως το 10%. Συνήθως συνιστάται κολεκτομή και παρακολούθηση με ενδοσκόπηση για μείωση της πιθανότητας ανάπτυξης καρκίνου.
Συμπτώματα
Από ποια συμπτώματα θα καταλάβετε ότι μπορεί να έχετε πολύποδες στο έντερο;
Συνήθως οι πολύποδες στο έντερο δεν προκαλούν καθόλου συμπτώματα, ειδικά όταν είναι σε αρχικά στάδια για αυτό και είναι πολύ σημαντική η πρόληψη. Ωστόσο όσα αυξάνονται σε μέγεθος οι πολύποδες στο έντερο μπορεί να εμφανίζουν ως συμπτώματα:
- Αιμορραγία από το ορθό, η οποία μπορεί να φανεί με γυμνό μάτι ή να ανιχνευθεί μικροσκοπικά με εξέταση αίματος κοπράνων ή εξέταση αίματος κοπράνων
- Ανεξήγητη σιδηροπενική αναιμία ή απώλεια βάρους.
- Αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου
- Πόνος στην κοιλιά (σπάνια)
- Ύπαρξη βλέννας στις κενώσεις, εντερική απόφραξη με εμετούς και πλήρη αναστολή αερίων και κοπράνων εμφανίζονται ως συμπτώματα όταν ο πολύποδας εντέρου είναι πολύ μεγάλος.
Προσοχή: Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να συνδέονται και με άλλες παθήσεις εκτός από τους πολύποδες εντέρου γι αυτό και εμφανίσεται κάποιο από αυτά είναι σημαντικό να αξιολογηθούν από τον ιατρός σας και να δίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν υπάρχουν άλλες παθήσεις όπως αιμορροιδοπάθεια, καρκίνος παχέος εντέρου κλπ.
Αίτια
Τι προκαλεί τους πολύποδες του παχέος εντέρου και ποια άτομα κινδυνεύουν περισσότερο;
Οι πολύποδες εντέρου εντοπίζονται στο 30% περίπου του ενήλικου πληθυσμού που είναι ηλικίας άνω των 45-50 ετών. Επηρεάζει εξίσου τόσο άνδρες όσο και τις γυναίκες όλων των εθνοτήτων.
Ο πολύποδας εντέρου αποτελεί επί της ουσίας το αποτέλεσμα γενετικών μεταλλάξεων στα κύτταρα της εσωτερικής επένδυσης του παχέος εντέρου. Πολλοί παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ή το ποσοστό αυτών των μεταλλάξεων και αυτοί οι παράγοντες σχετίζονται με τη διατροφή, τον τρόπο ζωής, την ηλικία, το φύλο και την κληρονομικότητα.
Οι παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και αυξάνουν τον κίνδυνο για να εμφανίζετε για πολύποδες και καρκίνο του παχέος εντέρου περιλαμβάνουν:
- Κάπνισμα.
- Συχνή κατανάλωση αλκοόλ.
- Καθόλου ή περιορισμένη σωματική άσκηση.
- Παχυσαρκία.
- Συχνή κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και κόκκινου κρέατος
- Ελλιπής διατροφή σε φυτινές ίνες
Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν:
- Οικογενειακό ιστορικό ορθοκολικών πολύποδων ή καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Οικογενειακό ιστορικό φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (νόσος του Crohn ή ελκώδης κολίτιδα) ή πρωτοπαθούς χολαγγειίτιδας από σκλήρυνση.
Διάγνωση
Πώς γίνεται η διάγνωση για τους πολύποδες του παχέος εντέρου και τι εξετάσεις πρέπει να κάνετε;
Η μέθοδος εκλογής για τη διάγνωση και θεραπεία για τους πολύποδες παχέος εντέρου σε αρχικά στάδια είναι η ολική κολονοσκόπηση. Επιτρέπει την αναγνώριση, λήψη βιοψίας και αφαίρεση του πολύποδα εντέρου. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να ελεγχθεί το τελικό τμήμα του εντέρου μόνο, με σιγμοειδοσκόπηση. Η Αξονική Κολονογραφία είναι μια καλή εναλλακτική για τη διάγνωση βλαβών μεγέθους μισού εκατοστού και άνω. Έχει περιορισμούς όσον αφορά να αναγνωρίσει μικρούς πολύποδες κυρίως στο τελευταίο τμήμα του εντέρου. Η κολονική κάψουλα ενδοσκόπησης είναι άλλη μια εναλλακτική, αλλά και πάλι δεν επιτρέπει τη λήψη βιοψιών.
Εάν κάποια από τις τελευταίες εξετάσεις είναι μη φυσιολογική, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας ο οποίος είναι ο αρμόδιος να σας κατευθύνει ποια μέθοδος – επιλογή για την αφαίρεση και τη θεραπεία για τους πολύποδες πρέπει να ακολουθήσετε.
Θεραπεία
Τι συμβαίνει εάν έχετε πολύποδες παχέος εντέρου και ποια είναι η θεραπεία;
Εάν βρεθεί κατά τις εξετάσεις σας ένας ή περισσότερεςπολύποδες παχέος εντέρου, ο ιατρός σας θα συστήσει την αφαίρεση του. Όλοι οι πολύποδες πρέπει να αφαιρούνται ενδοσκοπικά με μία διαδικασία που ονομάζεται πολυπεκτομή και να στέλνονται για βιοψία ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα κακοήθειας, δηλαδή η ύπαρξη καρκίνου παχέος εντέρου.
Μεγάλοι πολύποδες που δεν είναι δυνατόν να αφαιρεθούν με απλή πολυπεκτομή, μπορούν να αντιμετωπιστούν με προχωρημένες ενδοσκοπικές τεχνικές όπως EMR και ESD. Αν δεν υπάρχει άλλος τρόπος, μπορεί να είναι απαραίτητη η διενέργεια χειρουργικής επέμβασης (κολεκτομή) για αφαίρεση είτε του πολύποδα, ή του τμήματος του εντέρου που τον περιέχει.
Πρόληψη
Μπορούν να προληφθούν οι πολύποδες του παχέος εντέρου και ο καρκίνος του παχέος εντέρου;
Για να μειώσετε τον κίνδυνο να αναπτύξετε πολύποδες παχέος εντέρου είναι σημαντικό να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη διατροφής σας μειώνοντας έτσι τους παράγοντες που συντελούν στην ανάπτυξη ενός πολύποδα. Αυτές οι αλλαγές συμπεριλαμβάνουν:
- Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Διακοπή του καπνίσματος
- Μείωση του περιττού βάρους ώστε να είστε εντός ορίων του δείκτη μάζας σώματος
- Βάλτε στην καθημερινότητά σας την άσκηση
- Αυξήστε την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών
- Αποφύγετε τα λιπαρά και επεξεργασμένα τρόφιμα και το κόκκινο κρέας
