Καρκίνος Στομάχου

Συμπτώματα | Διάγνωση | Τύποι | Αίτια | Κληρονομικότητα | Πρόληψη | Διάγνωση | Θεραπεία  | Επιβίωση 

Συμπτώματα

Καρκίνος στομάχου και ανησυχητικά συμπτώματα που χρειάζονται έλεγχο

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι τα συμπτώματα και οι ενδείξεις με τα οποία συνδέεται ο καρκίνος στομάχου μπορεί να είναι αθώα, ειδικά στα αρχικά στάδια, και να μοιάζουν με απλή γαστρίτιδα ή δυσπεψία. Οι περισσότεροι ασθενείς πάσχουν έτσι κι αλλιώς από χρόνια συμπτώματα λόγω φλεγμονής στο στομάχι ή λοίμωξης από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, και μπορεί να μη δώσουν ιδιαίτερη σημασία. Είναι σημαντικό να γίνεται διερεύνηση με γαστροσκόπηση όταν υπάρχει κάποιο από τα παρακάτω:

• Πόνος στο στομάχι ή στην κοιλιά
• Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία)
• Πόνος μετά από φαγητό (μεταγευματικό άλγος)
• Αίσθημα πλήρωσης στομάχου μετά από μικρά γεύματα
• Απέχθεια προς συγκεκριμένες τροφές, ειδικά κόκκινο κρέας
• Ανορεξία
• Απώλεια βάρους, όταν αυτή γίνεται χωρίς να το προσπαθείτε είναι από τα συμπτώματα που πρέπει να σας ανησυχήσουν καθώς δεν είναι μόνο ο καρκίνος στομάχου που συνδέεται με αυτό το σύμπτωμα αλλά και άλλες σοβαρές παθήσεις
• Καούρα στο στομάχι ή στο στήθος
• Δυσπεψία
• Ναυτία
• Εμετοί με ή χωρίς αίμα
• Έλλειψη ενέργειας και εύκολη κόπωση
• Σκουρόχρωμα ή μαύρα κόπρανα

Στα αρχικά στάδια μπορεί να μην υπάρχουν καθόλου συμπτώματα, ή να κυριαρχούν τα σημεία της δυσπεψίας. Όταν εμφανιστούν ως συμπτώματα η απώλεια βάρους, οι εμετοί και το αίμα στα κόπρανα, συνήθως υποδηλώνουν ότι ο όγκος στο στομάχι έχει μεγαλώσει αρκετά και μπορεί να έχει επεκταθεί σε γύρω όργανα.

Προσοχή: Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται και με άλλες παθήσεις και σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει καρκίνος στομάχου. Είναι σημαντικό αν εμφανίσετε κάποια από αυτά τα συμπτώματα να μην αμελήσετε να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας ο οποίος θα σας συστήσει τις απαραίτητες εξετάσεις για τη διάγνωση.

Διάγνωση

Καρκίνος Στομάχου: Πότε πρέπει να ζητήσετε ιατρική συμβουλή;

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!: Ένας όγκος στο στομάχι, δηλαδή ο καρκίνος στομάχου, μπορεί να εμφανιστεί αρχικά με πολύ ήπια συμπτώματα. Αν εμφανιστεί κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, πρέπει να αναζητήσουμε άμεσα τη γνώμη του ειδικού και να υποβληθούμε στις απαραίτητες εξετάσεις. Είναι σημαντικό να αποκλειστεί η πιθανότητα καρκίνου στομάχου, ακόμα και αν έχουμε φαινομενικά αθώα συμπτώματα, ειδικά αν συνυπάρχουν παράγοντες κινδύνου ή οικογενειακό ιστορικό.

Αν υπάρχουν συμπτώματα δυσπεψίας όπως πόνος ή καούρα στο στομάχι ή στο στήθος, που διαρκούν για πάνω από 2 εβδομάδες παρά την κατάλληλη θεραπεία, ή απαιτούν αυξανόμενες δόσεις αντιόξινων φαρμάκων, πρέπει να γίνεται διερεύνηση από ειδικό. Το ίδιο ισχύει αν υπάρχει μείωση της όρεξης, δυσκολία στην κατάποση και ακούσια απώλεια βάρους. Αιμορραγία από το γαστρεντερικό χρειάζεται άμεση επείγουσα διερεύνηση καθώς μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.

Είναι επίσης σημαντικό να αναζητήσουμε ιατρική βοήθεια αν τα συμπτώματα επιστρέφουν μετά τη διακοπή της θεραπείας, ανεξάρτητα από τη σοβαρότητά τους ή την ηλικία μας.

Ο γιατρός θα προβεί σε λήψη ιστορικού και κλινική εξέταση της κοιλιάς και του τραχήλου. Θα ζητηθεί εξέταση αίματος για να ελέγξει για αναιμία ή ανεπάρκεια σιδήρου – αυτό μπορεί να υποδεικνύει ότι υπάρχει χρόνια απώλεια αίματος λόγω όγκου στον οισοφάγο ή στο στομάχι. Το επόμενο και πιο σημαντικό βήμα θα είναι να η παραπομπή σε γαστρεντερολόγο ή χειρουργό για περαιτέρω διερεύνηση.

Τύποι

Σε ποιους τύπους κατηγοριοποιείται ο καρκίνος στομάχου;

Το στομάχι περιέχει πολλά διαφορετικά ήδη ιστού, που μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη όγκων με διαφορετική προέλευση, αντιμετώπιση και πρόγνωση. Με βάση αυτό ο καρκίνος στομάχου διαχωρίζεται σε:

• Αδενοκαρκίνωμα στομάχου: Πάνω από το 95% των όγκων στο στομάχι είναι αδενοκαρκινώματα, που ξεκινούν από το εσωτερικό επιφανειακό στρώμα του στομάχου. Είναι ο πιο επικίνδυνος τύπος καρκίνου στομάχου και έχει τη χειρότερη πρόγνωση.
• Στρωματικοί Όγκοι Γαστρεντερικού (GIST): Τα μυϊκά και νευρικά κύτταρα μπορούν να δημιουργήσουν όγκους στο στομάχι που ονομάζονται GIST. Στην πλειοψηφία τους είναι μικροί όγκοι με καλοήθη πορεία που δε χρειάζονται αντιμετώπιση. Αν έχουν μεγάλο μέγεθος ή προκαλούν αιμορραγία ή πιεστικά φεινόμενα χρειάζονται αφαίρεση με λαπαροσκοπική επέμβαση. Πολύ μεγάλα GIST μπορεί να εμφανίσουν κακοήθη εξαλλαγή.
• Καρκινοειδής όγκος στομάχου: Πρόκειται για όγκους που αναπτύσσονται από τα νευροενδοκρινή κύτταρα που περιέχει το στομάχι. Αυτοί οι νευροενδοκρινείς όγκοι στομάχου μπορεί να παράγουν ορμόνες οι οποίες μπαίνουν στην αιματική κυκλοφορία. Υπό συγκεκριμένες συνθήκες οι ορμόνες αυτές μπορούν να προκαλέσουν το λεγόμενο Σύνδρομο Καρκινοειδούς.
• Λέμφωμα στομάχου: Τα λεμφώματα είναι κακοήθειες του ανοσοποιητικού συστήματος. Το στομάχι παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού εναντίον μικροβίων, και περιέχει μεγάλη ποσότητα λεμφικού ιστού. Χρόνια φλεγμονή του στομάχου, συνήθως λόγω λοίμωξης από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη λεμφώματος στομάχου

Αίτια

Με ποια αίτια και παράγοντες κινδύνου σχετίζεται ο καρκίνος στομάχου;

Η αιτιολογία του γαστρικού καρκίνου είναι πολυπαραγοντική. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο καρκίνος στομάχου οφείλονται σε χρόνια φλεγμονή, με το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού να παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Όμως δεν καταλήγουν όλοι οι πάσχοντες από φλεγμονή στομάχου σε καρκίνο. Αυτό σημαίνει ότι συνυπάρχουν και άλλοι, πιθανώς γενετικοί παράγοντες κάποια σημασία.

Σε γενικές γραμμές, σε άτομα με κάποια προδιάθεση, ή προϋπάρχουσες γονιδιακές βλάβες, η χρόνια φλεγμονή προκαλεί επιπλέον μεταλλάξεις στο DNA. Οι συσσωρευμένες μεταλλάξεις κάνουν τα κύτταρα του στομάχου να πολλαπλασιάζονται πιο γρήγορα, και να δημιουργήσουν όγκο, ο οποίος επεκτείνεται στο υπόλοιπο στομάχι και στα γύρω όργανα. Οι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα να συμβούν τα παραπάνω είναι:

• Κάπνισμα
• Αλκοόλ
• Εποικισμός από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού
• Χρόνια γαστρίτιδα
• Πολύποδες στομάχου
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Διατροφή με παστές, καπνιστές ή υπερεπεξεργασμένες τροφές
• Διατροφή πτωχή σε φυτικές ίνες, φρούτα και λαχανικά
• Εντερική μεταπλασία στομάχου

Κληρονομικότητα

Καρκίνος στομάχου και κληρονομικότητα

Περίπου 10% των περιπτώσεων όγκων στο στομάχι οφείλονται σε κληρονομική προδιάθεση. Στην πλειοψηφία τους είναι νέες περιπτώσεις καρκίνου στομάχου, σε άτομα με ιστορικό καρκίνου στομάχου στην οικογένεια. Άτομα των οποίων συγγενείς πρώτου βαθμού εμφάνισαν όγκο στο στομάχι, έχων ως και 10πλάσια πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου στομάχου.

Για ένα μικρό ποσοστό των περιστατικών όπου υπάρχει καρκίνος στομάχου έχουν ταυτοποιηθεί συγκεκριμένα οικογενή κληρονομικά σύνδρομα. Το πιο γνωστό και συχνό είναι ο Κληρονομικός Διάχυτος Γαστρικός Καρκίνος, και ακολουθούν το Σύνδρομο Lynch, το Σύνδρομο Νεανικής Πολυποδίασης, το Σύνδρομο Peutz-Jeghers, και το Σύνδρομο Οικογενούς Πολυποδίασης Παχέος Εντέρου.

Πρόληψη

Πρόληψη καρκίνου στομάχου

Ο καρκίνος στομάχου έχει κακή πρόγνωση, κυρίως επειδή η διάγνωση γίνεται καθυστερημένα, όταν τα συμπτώματα είναι πλέον πολύ προχωρημένα και όταν πλέον μιλάμε για  τοπικά εκτεταμένο ή μεταστατικό καρκίνο στομάχου. Προχωρημένες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται μόνο παρηγορητικά. Πιο σημαντική από την έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία, είναι η πρόληψη. Για να μειώσει κάποιος την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου οισοφάγου, πρέπει να αντιμετωπίσει τους παράγοντες κινδύνου που αναφέρονται παραπάνω:

• Διακοπή καπνίσματος
• Μείωση κατανάλωσης αλκοόλ
• Μείωση κατανάλωσης αλμυρών, καπνιστών και επεξεργασμένων τροφών
• Κατανάλωση φρούτων και λαχανικών
• Συστηματική παρακολούθηση με γαστροσκόπηση σε άτομα με κληρονομική προδιάθεση ή άλλους παράγοντες κινδύνου (π.χ. εντερική μεταπλασία στομάχου, χρόνια λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού κτλ)

Διάγνωση

Διάγνωση καρκίνου στομάχου

Το σημαντικότερο βήμα για να αντιμετωπιστεί επιτυχώς ο καρκίνος στομάχου , είναι η διάγνωση να γίνει στα αρχικά στάδια. Ο πάσχοντας πρέπει να αναζητήσει τη βοήθεια γιατρού με τα πρώτα σημάδια ανησυχητικών συμπτωμάτων. Και ο γιατρός οφείλει να παραπέμψει τον πάσχοντα για εξειδικευμένες εξετάσεις για να αποκλειστεί η πιθανότητα κακοήθειας.

• Γαστροσκόπηση: Είναι μια πολύ απλή εξέταση, που διενεργείται με μέθη. Δε χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία και είναι εξαιρετικά ασφαλής και ανώδυνη. Σε περίπτωση ανεύρεσης όγκου, μας επιτρέπει να πάρουμε βιοψίες.
• Εξετάσεις αίματος: Για διάγνωση αναιμίας, αναζήτηση διαταραχών στις ηπατικές δοκιμασίες και μέτρηση καρκινικών δεικτών
• Αξονική τομογραφία: Μας επιτρέπει να καθορίσουμε την επέκταση του όγκου, να αποκλείσουμε την ύπαρξη μεταστάσεων, και να σχεδιάσουμε το πλάνο θεραπείας.
• Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα: Διενεργείται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις πρώιμων όγκων
• Ερευνητική λαπαροσκόπηση: Αν οι εξετάσεις δεν είναι ξεκάθαρες για τη διάγνωση ή την έκταση της νόσου, μπορεί να απαιτηθεί λαπαροσκόπηση για λήψη δειγμάτων και βιοψιών.

Θεραπεία

Καρκίνος στομάχου και θεραπεία: τι ισχύει

Οι θεραπευτικές επιλογές στη θεραπεία όγκων στο στομάχι, εξαρτώνται από την εντόπιση και το στάδιο της νόσου, λαμβάνοντας υπόψιν τις επιθυμίες του ίδιου του ασθενή. Η θεραπεία περιλαμβάνει συνδυασμό θεραπειών με συνεργασία γιατρών διαφόρων ειδικοτήτων. Η τελική απόφαση για την εξατομικευμένη αντιμετώπιση, λαμβάνεται σε ογκολογικό συμβούλιο, με βάση διεθνή θεραπευτικά πρωτόκολλα, και τα αποτελέσματα των εξετάσεων του πάσχοντα.

Χειρουργική επέμβαση. Ο καρκίνος στομάχου έχει ως ιδανική οριστική θεραπεία την χειρουργική αφαίρεσή του. Για μικρούς όγκους στο στομάχι, το χειρουργείο μπορεί να είναι η πρώτη αντιμετώπιση και μοναδική θεραπεία. Πιο προχωρημένες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται με συνδυασμούς με χημειοθεραπεία πριν την επέμβαση.

• Ενδοσκοπική εκτομή καρκίνου στομάχου: Ένας όγκος στο στομάχι που ανευρίσκεται σε πολύ αρχικά στάδια και είναι μικρός και περιορίζεται στην επιφάνεια του στομάχου, μπορεί να αφαιρεθεί με Ενδοσκοπική Υποβλεννογόνια Εκτομή που γίνεται με Γαστροσκόπηση
• Περιφερική ή Υφολική γαστρεκτομή: Στις περιπτώσεις που ο όγκος εντοπίζεται περιφερικά στο στομάχι, μπορεί να γίνει αφαίρεση ενός μεγάλου τμήματος του στομάχου, μαζί με λεμφαδενικό καθαρισμό, με διάσωση του υπολοίπου. Η Μερική και η Υφολική Γαστρεκτομή μπορούν να γίνουν πολύ εύκολα Λαπαροσκοπικά ή Ρομποτικά από εξειδικευμένους χειρουργούς.
• Ολική γαστρεκτομή: Αν ο καρκίνος διηθεί μεγάλο τμήμα του στομάχου, ή αν αναπτύσσεται στο ανώτερο τμήμα του, τότε πρέπει να αφαιρεθεί ολόκληρο το στομάχι μαζί με λεμφαδενικό καθαρισμό. Γίνεται επανένωση του οισοφάγου με το λεπτό έντερο με ειδικές τεχνικές. Η επέμβαση είναι περίπλοκη και απαιτητική και πρέπει να γίνεται μόνο από εξειδικευμένους χειρουργούς ανώτερου γαστρεντερικού.
• Λεμφαδενικός καθαρισμός: Η σωστή ογκολογική επέμβαση για καρκίνο στομάχου περιλαμβάνει λεμφαδενικό καθαρισμό της περιοχής γύρω από το στομάχι. Για να είναι ογκολογική η αφαίρεση στομάχου, θα πρέπει στο τελικό ιστολογικό παρασκεύασμα να υπάρχουν τουλάχιστον 16 λεμφαδένες, με επιθυμητό νούμερο κοντά στους 30.
• Παρηγορητικά χειρουργεία: Ακόμα και σε περιπτώσεις προχωρημένων όγκων στο στομάχι, μπορεί να χρειαστεί η διενέργεια επεμβάσεων για ανακούφιση από κάποια συμπτώματα ή για αποκατάσταση της θρέψης του ασθενούς.

Χημειοθεραπεία. Ανάλογα με το στάδιο που βρίσκεται ο καρκίνος στομάχου, μπορεί να χρειαστεί επιπλέον θεραπεία με φάρμακα που σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα.

• Σε στάδιο 1 η χημειοθεραπεία μπορεί να μην χρειαστεί αν ο όγκος έχει αφαιρεθεί ογκολογικά με ενδοσκοπική ή χειρουργική επέμβαση.
• Σε στάδιο 2 και 3 η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί πριν τη γαστρεκτομή, ώστε να μειωθεί ο όγκος στο στομάχι και να αυξηθούν οι πιθανότητες ογκολογικής αφαίρεσης του και οριστικής θεραπείας.
• Σε στάδιο 4 ο όγκος θεωρείται πολύ προχωρημένος, δε μπορεί να γίνει χειρουργική αφαίρεση του στομάχου, και η χημειοθεραπεία μπορεί να είναι η μόνη επιλογή

Ακτινοθεραπεία. Η ακτινοβόληση του όγκου με σκοπό την καταστροφή κυττάρων χρησιμοποιείται είτε από μόνη της σε προχωρημένες περιπτώσεις, ή σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία και οισοφαγεκτομή.

• Σε στάδιο 1 η ακτινοβολία συνήθως δεν είναι απαραίτητη
• Σε στάδιο 2 και 3 μπορεί να δοθεί ακτινοβολία σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία για μείωση του μεγέθους του όγκου πριν από το χειρουργείο
• Σε στάδιο 4 η ακτινοβολία μπορεί να χορηγηθεί μαζί με χημειοθεραπεία για μείωση του μεγέθους του όγκου και αντιμετώπιση κάποιων από τα συμπτώματα του καρκίνου στομάχου.

Βιολογική θεραπεία. Γνωστή και ως ανοσοθεραπεία, χρησιμοποιεί νεότερης τεχνολογίας φάρμακα που στοχεύουν συγκεκριμένους βιολογικούς μηχανισμούς του καρκινικού κυττάρου.

Παρηγορητική (ανακουφιστική) θεραπεία: Όταν ο καρκίνος στομάχου είναι πολύ προχωρημένος, ή αν ο ασθενής είναι υψηλού κινδύνου λόγω προχωρημένης ηλικίας ή άλλων παθήσεων, τότε οι παραπάνω θεραπείες καρκίνου στομάχου δε μπορούν να εφαρμοστούν. Σε αυτές τις περιπτώσεις επιλέγουμε πιο ήπιες θεραπείες, που σκοπό έχουν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα ή να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής χωρίς απαραίτητα να αυξάνουν την επιβίωση.

Επιβίωση

Πρόγνωση και επιβίωση καρκίνου στομάχου:

Πρόγνωση ονομάζουμε την πιθανότητα επιβίωσης και οριστικής θεραπείας της πάθησης. Η επιβίωση μετά τη θεραπεία για όγκο στο στομάχι που βρίσκεται σε αρχικά στάδια είναι πολύ καλή. Όσο πιο προχωρημένο είναι το στάδιο του καρκίνου, τόσο χειρότερη είναι η πρόγνωση.

Οι παράγοντες που καθορίζουν την πρόγνωση του καρκίνου στομάχου είναι:

• Ο τύπος του όγκου στο στομάχι
• Το στάδιο που κατατάσσεται ο καρκίνος στομάχου
• Η εντόπιση του όγκου μέσα στο στομάχι (καλύτερη πρόγνωση για περιφερικούς όγκους)
• Η συνολική κατάσταση υγείας (πιο υγιείς ασθενείς μπορούν να υποβληθούν σε πιο ριζικές θεραπείες με λιγότερες επιπλοκές)
• Αν έχει γίνει σωστή ογκολογική γαστρεκτομή
• Πόσο επιθετικός είναι ο καρκίνος και πόσο καλά τον ¨πιάνουν¨ χημειοθεραπεία και ακτινοβολία

Όπως αναφέρθηκε πολλές φορές, η πλήρης ίαση από καρκίνο στομάχου εξαρτάται από την έγκαιρη διάγνωση. Ένας όγκος που βρίσκεται σε αρχικά στάδια, έχει καλύτερες πιθανότητες πλήρους θεραπείας. Έχει εξαιρετική σημασία η πρώιμη διάγνωση, και η αναζήτηση ιατρικής συμβουλής μόλις εμφανιστούν ανησυχητικά συμπτώματα. Ίσως περισσότερο σημαντική είναι η πρόληψη και η αντιμετώπιση παραγόντων κινδύνου.

Η γαστρεκτομή είναι μια δύσκολη επέμβαση με παρατεταμένη νοσηλεία και ανάρρωση. Οι ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι όπως η λαπαροσκοπική και η ρομποτική γαστρεκτομή επιτρέπουν τη μείωση του μετεγχειρητικού πόνου και την ταχύτερη ανάρρωση.

Αν γίνει διάγνωση ότι υπάρχει καρκίνος στομάχου αυτό δεν ισοδυναμεί με θανατική καταδίκη. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε το πρόβλημα και να ακολουθήσουμε τις οδηγίες της εξειδικευμένης ιατρικής ομάδας. Είναι εξίσου σημαντικό να συνεχίσουμε να ακολουθούμε τις αγαπημένες μας ασχολίες. Η σωστή διατροφή, η άσκηση, η διασκέδαση και η κοινωνικοποίηση είναι εξίσου σημαντικές με τις συμβουλές των ειδικών.