Τι είναι η σιγμοειδεκτομή Hartmann και με ποιες μεθόδους γίνεται;
Η σιγμοειδεκτομή Hartmann είναι μια επείγουσα χειρουργική επέμβαση που διενεργείται για την αντιμετώπιση έντονης εκκολπωματίτιδας, διάτρησης, ή αποφρακτικών όγκων στο ορθοσιγμοειδές κόλον. Ο σκοπός της επέμβασης είναι η όσο το δυνατόν ταχύτερη συντομότερη και απλούστερη αντιμετώπιση του αιτίου επιδείνωσης της υγείας του ασθενούς, με τον μικρότερο δυνατό κίνδυνο επιπλοκών.
Πριν την επέμβαση
Τι προεγχειρητικός έλεγχος πρέπει να γίνει πριν από μια σιγμοειδεκτομή Hartmann:
Οι ασθενείς με βαριά φλεγμονή ή διάτρηση λόγω εκκολπωματίτιδας ή καρκίνου παχέος εντέρου είναι συνήθως σε βαριά κατάσταση με συνοδό σήψη. Χρειάζονται εντατική ενυδάτωση και ευρέως φάσματος αντιβιοτικά. Σε όλους γίνεται αξονική τομογραφία για αποκλεισμό άλλων παθήσεων, και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι εφικτή η αντιμετώπιση με παρακέντηση μόνο.
Η Επέμβαση
Πως γίνεται η σιγμοειδεκτομή Hartmann
Η επέμβαση μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά, αλλά συνήθως είναι απαραίτητο το κλασικό ανοικτό χειρουργείο. Ο λόγος έχει να κάνει με την κατάσταση που δημιουργεί την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης. Ένας αποφρακτικός καρκίνος οδηγεί σε μεγάλη διάταση του υπόλοιπου εντέρου, που διατείνεται και καταλαμβάνει όλο το χώρο της περιτοναϊκής κοιλότητας δυσχεραίνοντας τη διενέργεια λαπαροσκοπικής επέμβασης. Γενικευμένη περιτονίτιδα μπορεί να μην αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με λαπαροσκοπικές πλύσεις κοιλίας. Σε άτομα με επιπλοκές από εκκολπωματίτιδα, προηγούμενα επεισόδια φλεγμονής και η επακόλουθη επούλωση μπορεί να δυσχεράνουν τη διενέργεια της λαπαροσκοπικής σιγμοειδεκτομής Hartmann και να αυξήσουν τον κίνδυνο επιπλοκών λόγω τραυματισμού άλλων οργάνων. Σ αυτούς τους ασθενείς μπορεί επίσης να είναι δύσκολο να γίνει σωστή ογκολογική επέμβαση, αν υπάρχει υποψία συνύπαρξης κακοήθειας.
Είτε η σιγμοειδεκτομή Hartmann γίνει μέσα από πολλές μικρές τομές ή από μια μεγάλη, οι αρχές παραμένουν οι ίδιες. Αφαιρούμε το πάσχοντος τμήμα του εντέρου, συνήθως ορθοσιγμοειδές, μαζί με το τροφοφόρο αγγείο του και όσο περισσότερους λεμφαδένες της περιοχής, και αποφεύγουμε τραυματισμούς άλλων οργάνων, κυρίως του ουρητήρα, αλλά επίσης της ουροδόχου κύστης, λεπτού εντέρου, μήτρας και ωοθηκών, καθώς και μεγάλων αγγείων που μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικές αιμορραγίες. Το τμήμα του παχέος εντέρου πέραν αυτού που αφαιρείται συρράπτεται και παραμένει κλειστό μέσα στην πύελο. Το κεντρικό τμήμα το εντέρου καθηλώνεται με ραφές στο κοιλιακό τοίχωμα, μέσα από το οποίο αδειάζει το εντερικό περιεχόμενο σε ειδικό σάκο (κολοστομία.). Διενεργούμε επίσης εκτεταμένες πλύσεις κοιλίας, ώστε να μειωθεί όσο γίνεται περισσότερο το σηπτικό φορτίο. Αν στο γενεσιουργό αίτιο της πάθησης (φλεγμονή, απόστημα, καρκίνος), συμμετέχουν και άλλα όργανα της κοιλίας, πχ λεπτό έντερο, άλλα τμήματα του παχέος εντέρου, σκωληκοειδής, ωοθήκες κτλ., εφόσον είναι απαραίτητο και δυνατό το προσβεβλημένο τμήμα αφαιρείται μαζί με την πρωτοπαθή εστία (en block). Αφού ολοκληρώσουμε τις πλύσεις κοιλίας και σταματήσουμε πιθανές εστίες αιμορραγίας, τοποθετούμε πολλαπλές παροχετεύσεις στην κοιλιά προς αποφυγή δημιουργίας αποστημάτων, και κλείνουμε τα τραύματα.
Μετά την επέμβαση
Τι μετεγχειρητική αγωγή λαμβάνεται;
Μετά από μια σιγμοειδεκτομή Hartmann ο ασθενής τυπικά μεταφέρεται σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, πιθανώς παραμένοντας σε καταστολή μέχρι να βγει από τη σηπτική κατάσταση. Ανάλογα με τη βαρύτητα της κατάστασης, μπορεί να χρειαστεί να παραμείνει στο νοσοκομείο για αρκετές ημέρες, ενώ δεν είναι σπάνιες οι μετεγχειρητικές σηπτικές επιπλοκές.
Ανάρρωση μετά την σιγμοειδεκτομή Hartmann
Το σημαντικότερο που πρέπει να θυμάται κανείς είναι ότι η κολοστομία δεν είναι κατ’ ανάγκη μόνιμη. Εφόσον έχει αντιμετωπισθεί επιτυχώς η αιτία και δεν υπάρχουν κίνδυνοι ή άλλες θεραπείες που πρέπει ν ακολουθήσει ο ασθενής, μπορεί να υποβληθεί σε επανεπέμβαση για αναστροφή της σιγμοειδεκτομή Hartmann προς αποκατάσταση συνέχειας του πεπτικού συστήματος περίπου 3 μήνες μετά την αρχική επέμβαση. Αν και σε πολλές περιπτώσεις αυτό δε συμβαίνει ποτέ λόγω προχωρημένης ηλικίας του ασθενούς, άλλων προβλημάτων που αυξάνουν τον χειρουργικό κίνδυνο, ή νόσου, η αναστροφή σιγμοειδεκτομή Hartmann είναι μια ασφαλής επέμβαση που στοχεύει στη βελτίωση ποιότητας ζωής του ασθενούς και στην επιστροφή σε μια φυσιολογική καθημερινότητα.
