Τι είναι η γαστρεκτομή και με ποιες μεθόδους γίνεται

Η γαστρεκτομή είναι η θεραπεία εκλογής για τον καρκίνο στομάχου και ενώ μπορεί να γίνει με την κλασική ανοικτή μέθοδο οι προτιμώμενες τεχνικές είναι η λαπαροσκοπική ή ρομποτική προσπέλαση καθώς έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα για τον ασθενή όπως χαρακτηριστικά οι  λγότερες επιπλοκές, η μικρότερη νοσηλεία σε ΜΕΘ και απλή κλίνη, η ελάχιστη απώλεια αίματος και το καλύτερο ογκολογικό αποτέλεσμα.  Σε αυτή τη σελίδα θα βρείτε πληροροφίες για τη γαστρεκτομη΄και::

  • Πότε γίνεται η επέμβαση και πως
  • Τι προετοιμασία χρειάζεται πριν το χειρουργείο
  • Πότε και γιατί μπορεί να χρειαστεί χημειοθεραπεία
  • Ποιες εναλλακτικές τεχνικές υπάρχουν και τι πλεονεκτήματα έχουν
  • Τι αποτέλεσμα υπάρχει μετά την επέμβαση και τι ισχύει με την ανάρρωση

Μια διάγνωση καρκίνου στομάχου είναι ιδιαίτερα στρεσογόνα προς τον ασθενή. Πολύ συχνά η διάγνωση γίνεται με γαστροσκόπηση, όταν η πάθηση είναι ήδη σε προχωρημένο στάδιο. Η ακριβής έκταση της νόσου πρέπει να ξεκαθαριστεί πριν την απόφαση για γαστρεκτομή. Τα συμπτώματα του καρκίνου στομάχου δεν είναι ειδικά, και μπορεί να υποδύονται γαστρίτιδα, έλκος ή δυσπεψία. Συχνά προϋπάρχει σημαντική απώλεια βάρους που προδιαθέτει σε διαταραχές επούλωσης και μετεγχειρητικές επιπλοκές. Όλα τα παραπάνω προβλήματα πρέπει να λυθούν ταυτόχρονα ώστε να μεγιστοποιηθούν τα ποσοστά επιτυχίας και να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος για επιπλοκές από τη γαστρεκτομή

Πριν την επέμβαση

Τι Προεγχειρητικός – Ογκολογικός έλεγχος πρέπει να γίνει πριν από μια γαστρεκτομή

Πριν από μία γαστρεκτομή είναι σημαντικό να εξακριβωθεί το στάδιο της νόσου και για να επιτευχθεί αυτό εκτός από την Γαστροσκόπηση, πρέπει να διενεργηθεί έλεγχος με Αξονική Τομογραφία Θώρακος και Άνω – Κάτω Κοιλιάς. Αν υπάρχουν αμφιβολίες για την ύπαρξη ηπατικών μεταστάσεων, γίνεται Μαγνητική Τομογραφία Ήπατος. Αν υπάρχει υποψία περιτοναϊκών εμφυτεύσεων, διενεργείται διαγνωστική λαπαροσκόπηση και λήψη δειγμάτων για κυτταρολογική εξέταση.

Προεγχειρητική χημειοθεραπεία (Neo-adjuvant)

Πολλαπλές μελέτες έχουν αποδείξει την κεφαλαιώδη σημασία της προεγχειρητικής χημειοθεραπείας στον καρκίνο του ανώτερου γαστρεντερικού πριν από μία γαστρεκοτμή. Σκοπός είναι ο περιορισμός της έκτασης του καρκίνου, και η επίτευξη καλύτερου ογκολογικού αποτελέσματος μετά την γαστρεκτομή. Ο συνδυασμός προεγχειρητικής χημειοθεραπείας, ογκολογικής γαστρεκτομής και μετεγχειρητικής χημειοθεραπείας, αυξάνει τα ποσοστά επιβίωσης από τον καρκίνο στομάχου, και μειώνει την πιθανότητα υποτροπής της νόσου.

Προετοιμασία για γαστρεκτομή

Η γαστρεκτομή είναι μια χειρουργική επέμβαση ιδιαίτερα αυξημένης βαρύτητας, με πιθανότητα μετεγχειρητικών προβλημάτων και επιπλοκές. Πολλά από αυτά τα προβλήματα οφείλονται στην κακή κατάσταση θρέψης λόγω μειωμένης πρόσληψης πρωτεϊνών, βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Οι ελλείψεις αυτές πρέπει να αποκατασταθούν πριν να προχωρήσουμε σε γαστρεκτομή ώστε να αποφύγουμε τις πιθανές επιπλοκές. Ο τρόπος που το επιτυγχάνουμε εξαρτάται από τη γενική κατάσταση του ασθενούς και το πλάνο θεραπείας.

  • Συμπληρώματα πρωτεϊνών και βιταμινών από το στόμα είναι η ιδανική μέθοδος αποκατάστασης.
  • Σε άτομα που δυσκολεύονται να πάρουν τα συμπληρώματα από το στόμα, μπορεί να γίνει λαπαροσκοπική τοποθέτηση νηστιδοστομίας. Μπορούμε έτσι να χορηγήσουμε μεγάλες ποσότητες τροφής απευθείας στο έντερο, χωρίς παρενέργειες όπως ναυτία, δυσανεξία και εμετοί.
  • Σε επιλεγμένες περιπτώσεις υπάρχει και η δυνατότητα ολικής παρεντερικής διατροφής.

Η προετοιμασία του ασθενούς περιλαμβάνει διερεύνηση και αντιμετώπιση άλλων προβλημάτων υγείας πχ καρδιολογικών, αναπνευστικών, αναιμίας κτλ.

Η Επέμβαση

Πως γίνεται η Γαστρεκτομή:

Στη Γαστρεκτομή ανάλογα με την εντόπιση του καρκίνου στο στομάχι, αφαιρείται μέρος του στομάχου (Υφολική Γαστρεκτομή) ή ολόκληρο το στομάχι (Ολική Γαστρεκτομή), μαζί με τα αγγεία και τους λεμφαδένες. Στη συνέχεια το έντερο ενώνεται με το υπόλειμμα του στομάχου, ή απευθείας με τον οισοφάγο. Υπάρχουν 2 διαφορετικές τεχνικές για την αποκατάσταση του εντέρου, Billroth 2 και Roux en Y. Η πρώτη ενέχει λιγότερες χειρουργικές επιπλοκές, αλλά μπορεί να έχει επακόλουθο βαριά γαστρίτιδα λόγω έγχυσης χολής εντός του στομάχου, ενώ η δεύτερη είναι λίγο πιο πολύπλοκη και αυξάνει την πιθανότητα για επιπλοκές, αλλά έχει καλύτερο λειτουργικό αποτέλεσμα και μετεγχειρητική ποιότητα ζωής. Μπορεί επίσης να κριθεί απαραίτητη η τοποθέτηση καθετήρα σίτισης εντός του εντερικού σωλήνα, που χρησιμοποιείται μέχρι να μπορεί ο ασθενής να σιτίζεται κανονικά από το στόμα.

γαστροκτομή λαπαροσκοπική
πως γίνεται μια γαστρεκτομή (λαπαροσκοπική)

Η επέμβαση μπορεί να είναι περίπλοκη, και ενέχει τον κίνδυνο αιμορραγίας, ενώ υπάρχει πάντα η πιθανότητα κακής επούλωσης με αποτέλεσμα διαφυγή εντερικού περιεχομένου. Το κυριότερο επακόλουθο είναι η πλήρης αλλαγή της ανατομίας του γαστρεντερικού, με αποτέλεσμα απώλεια βάρους, διαταραχές απορρόφησης βιταμινών και ηλεκτρολυτών, σύνδρομα δυσαπορρόφησης με κυριότερο το σύνδρομο dumping. Τα περισσότερα προβλήματα βελτιώνονται μετά από 12 μήνες περίπου, και είναι διαχειρίσιμα με σωστή διαιτολογική υποστήριξη.

Ποιες τεχνικές χρησιμοποιούνται στη γαστρεκτομή και ποιες έχουν τις λιγότερες επιπλοκές

Στην ανοικτή Γαστρεκτομή η οποία αποτελεί την παραδοσιακή προσπέλαση για τη θεραπεία καρκίνου στομάχου, γίνεται με μια μεγάλη τομή στο άνω μέρος της κοιλιάς. Σε σύγκριση με τις άλλες τεχνικές γαστρεκτομής, συνήθως συνοδεύεται από αρκετό πόνο και παρατεταμένη παραμονή στο νοσοκομείο. Η νοσηλεία διαρκεί 10-14 ημέρες, και μετά το εξιτήριο μπορεί να απαιτηθεί περαιτέρω συμπληρωματική σίτιση.

Σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας νεότερες τεχνικές γαστρεκτομής με κυριότερη την Λαπαροσκοπική και τη Ρομποτική Γαστρεκτομή (βλέπε παρακάτω) οι οποίες όταν εφαρμόζονται από Χειρουργούς με μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση τότε μειώνονται σημαντικά τα μειονεκτήματα από την ανοικτή γαστρεκτομή ενώ ταυτόχρονα επιτυγχάνεται και καλύτερο ογκολογικό αποτέλεσμα αλλά και πιθανότητα για λιγότερες επιπλοκές.

Νεότερες τεχνικές

Λαπαροσκοπική Γαστρεκτομή

Η λαπαροσκοπική γαστρεκτομή είναι η προτιμώμενη επέμβαση θεραπείας καρκίνου στομάχου, από χειρουργούς με εξειδίκευση στη Χειρουργική Ογκολογία του Γαστρεντερικού και στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική.

Ολόκληρη η επέμβαση γίνεται μέσα από 4-5 τομές στην κοιλιά, της τάξης του μισού με ενός εκατοστού. Στο τέλος της επέμβασης μια από τις τομές επεκτείνεται στα 3-4 εκατοστά για να αφαιρεθεί το τμήμα του στομάχου που περιέχει τον καρκίνο.

Η Λαπαροσκοπική Γαστρεκτομή προσφέρει άριστο ογκολογικό αποτέλεσμα, με ελάχιστο πόνο και λιγότερο κίνδυνο για επιπλοκές. Ο λεμφαδενικος καθαρισμός είναι εξίσου καλός ή και  καλύτερος με δεδομένη την μεγέθυνση του οπτικού πεδίου που επιτρέπει η χρήση της λαπαροσκοπικής ψηφιακής κάμερας υψηλής ανάλυσης. Η αποκατάσταση του γαστρεντερικού με οποιαδήποτε τεχνική (Billroth II ή Roux en Y), είναι σχετικά απλή με τα υπάρχοντα τεχνολογικά εργαλεία. Με τη λαπαροσκοπική γαστρεκτομή είναι εφικτό ο πάσχοντας από καρκίνο στομάχου να μπορεί να σιτιστεί άμεσα, και να πάρει εξιτήριο από το νοσοκομείο σε 3-4 ημέρες σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Το πλεονέκτημα του ελάχιστου μετεγχειρητικού πόνου και του γενικά λιγότερου χειρουργικού στρες, έχει το πλεονέκτημα της ταχύτερης ανάρρωσης και της ταχύτερης επιστροφής στις συνήθεις ασχολίες. Το αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του καρκινοπαθούς, και η θετική επίδραση στην ψυχολογία του ασθενούς είναι κεφαλαιώδους σημασίας.

Ρομποτική Γαστρεκτομή

Η Ρομποτική Γαστρεκτομή γίνεται με την εφαρμογή χειρουργικού ρομπότ για υποβοήθηση της γαστρεκτομής μέσα από λαπαροσκοπικές τομές. Η Ρομποτική Γαστρεκτομή έχει κάποια επιπλεον  πλεονεκτήματα ακόμα και σε σχέση με τη Λαπαροσκοπική Γαστρεκτομή:

  • Επιτρέπει ακόμα πιο ακριβή λεμφαδενικό καθαρισμό, και πιθανώς να βελτιώνει το ογκολογικό αποτέλεσμα
  • Μειώνει την πιθανότητα αιμορραγίας. Αυτό οδηγεί σε μειωμένη ανάγκη για μεταγγίσεις προϊόντων αίματος. Οι μεταγγίσεις στην Ογκολογική Χειρουργική είναι απαραίτητες, αλλά είναι επίσης γνωστός παράγοντας κινδύνου για προβλήματα επούλωσης.
  • Η Ρομποτική Γαστρεκτομή, μέσω της μείωσης των μεταγγίσεων, επιτυγχάνει ακόμα λιγότερες επιπλοκές  και βοηθά στην καλύτερη επούλωση και ανάρρωση τόσο από τη χειρουργική επέμβαση, όσο και από τη θεραπεία του καρκίνου στομάχου γενικότερα.

Μετά την επέμβαση

Τι Μετεγχειρητική αγωγή λαμβάνεται;

Άμεσα μετεγχειρητικά μπορεί να χρειαστεί θεραπεία με αντιβιώσεις, αναλγητικά και αντιπηκτικές ενέσεις για μερικές εβδομάδες.

Ανάρρωση μετά τη γαστρεκτομή

Η γαστρεκτομή, είτε γίνει με την ανοικτή μέθοδο είτε με την λαπαροσκοπική ή ρομποτική, είναι χειρουργείο ιδιαίτερα μεγάλης βαρύτητας, που ταλαιπωρεί αρκετά τον πάσχοντα. Η ανάρρωση είναι αργή και μπορεί να περάσουν μήνες μέχρι ο ασθενής να επιστρέψει σε μια σχετικά φυσιολογική κατάσταση. Αρχικά ακολουθείται ειδική διατροφή χειρουργείων ανώτερου γαστρεντερικού. Ο ασθενής τρώει υδαρείς – κρεμώδεις τροφές για 2 εβδομάδες, αλεσμένες τροφές για 2 εβδομάδες, αλεσμένες τροφές για άλλες 2 εβδομάδες και στη συνέχεια τροφές φυσιολογικής σύστασης. Ταυτόχρονα μπορεί να χορηγείται ειδική τροφή μέσω της νηστιδοστομίας σίτισης. Τα γεύματα είναι σημαντικά μικρότερα λόγω αφαίρεσης μέρους ή όλου του στομάχου. Οι ασθενείς εκπαιδεύονται να καταναλώνουν συχνά μικρά γεύματα υψηλής διατροφικής αξίας, και χαμηλής περιεκτικότητας σε σάκχαρα.

Χρειάζεται Μετεγχειρητική χημειοθεραπεία (Adjuvant) μετά από την γαστρεκτομή;

Μετά από πάροδο 2 εβδομάδων περίπου αναμένεται η έκδοση ιστολογικής εξέτασης, η οποία επιτρέπει την εκτίμηση του βαθμού επιτυχίας της γαστρεκτομής (ογκολογική εκτομή R0, αριθμός συνολικών και διηθημένων λεμφαδένων κτλ). Συνήθως μετά από ανάρρωση μερικών εβδομάδων οι ασθενείς υποβάλλονται σε συμπληρωματική χημειοθεραπεία για ολοκλήρωση του θεραπευτικού σχήματος βάσει διεθνών πρωτοκόλλων.

Μετεγχειρητική παρακολούθηση

Η μακροχρόνια παρακολούθηση μετά από γαστρεκτομή (ακόμα κι αν γίνει με τη λαπαροσκοπική ή την ρομποτική μέθοδο) για καρκίνο στομάχου γίνεται από ογκολόγο και χειρουργό. Περιλαμβάνει επανέλεγχο με γαστροσκόπηση, αξονική τομογραφία και εξετάσεις αίματος με καρκινικούς δείκτες. Ο επανέλεγχος γίνεται ανά εξάμηνο για τα πρώτα 2 χρόνια, και στη συνέχεια ανά έτος ως τη συμπλήρωση 5ετίας από την επέμβαση.

Γαστρεκτομή και Κόστος επέμβασης

Η γαστρεκτομή είναι μία τεχνικά δύσκολη και πολύπλοκη επέμβαση η οποία απαιτεί γνώση και υψηλή εξειδίκευση από τη χειρουργική ομάδα και υπάρχει κίνδυνος να προκύψουν επιπλοκές. Όλοι αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν το τελικό κόστος που μπορεί να έχει η επέμβαση. Άλλοι σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν το κόστος είναι ποια τεχνική θα χρησιμοποιηθεί για την γαστρεκτομή -λαπαροσκοπική ή ρομποτική-, πόσες μέρες θα χρειαστεί νοσηλεία σε ΜΕΘ και απλή κλίνη, η μετεγχειρητική πορεία καθώς η ασφαλιστική κάλυψη του ασθενούς. Για να ενημερωθείτε ειδικότερα για το κόστος, καθώς και τις καλύψεις των δημόσιων και ιδιωτικών ασφαλιστικών φορέων επικοινωνήστε μαζί μας