Ο Οισοφάγος Barrett είναι μια ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση που εμφανίζεται στο 10-20% των ατόμων με γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση. Η επιφανειακή στοιβάδα (βλεννογόνος) του κατώτερου οισοφάγου, κάτω από τη συνεχή επίδραση του γαστρικού περιεχομένου, παρουσιάζει μεταπλασία. Από τη φυσιολογική μορφή του, μετατρέπεται σε μια άλλη, επίσης φυσιολογική, που μοιάζει με την επιφανειακή στοιβάδα του εντέρου. Εμφανίζεται σε άτομα που έχουν γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, και δεν προκαλεί ιδιαίτερα συμπτώματα. Ως τώρα δεν έχουμε καταφέρει να ανακαλύψουμε τι προκαλεί την ανάπτυξή του, και ποιοι πάσχοντες από παλινδρόμηση έχουν ψηλότερη πιθανότητα οισοφάγου Barrett. Θεωρείται ότη η παλινδρόμηση χολής παίζει σημαντικό ρόλο.
Προκαρκινικός Οισοφάγος Barrett
Το πρόβλημα ξεκινάει από το γεγονός ότι τα νέα κύτταρα δεν είναι προσαρμοσμένα στην επίδραση της όξινης παλινδρόμησης, και έχουν την τάση να μεταλλάσσονται. Το αποτέλεσμα είναι όσοι έχουν οισοφάγο Barrett να εμφανίζουν 30 φορές ψηλότερη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Σε ατομικό επίπεδο, υπολογίζεται ότι η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου σε άτομα με οισοφάγο Barrett είναι γύρω στο 1% ανά έτος
Πρόγνωση Οισοφάγου Barrett
Προφανώς αυτά τα στατιστικά είναι ανησυχητικά, αλλά δεν πρέπει να τρομάζουν. Η μετατροπή από οισοφάγο Barrett σε καρκινικά κύτταρα στον οισοφάγο είναι μια διαδικασία που διαρκεί χρόνια και περνάει από διάφορες φάσεις. Κατ’ αρχήν στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η κατάσταση παραμένει σταθερή για μια ζωή και δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για ανάπτυξη καρκίνου. Ακόμα και στις περιπτώσεις εξαλλαγής, η μετατροπή γίνεται αργά. Περνάει από τις φάσεις της χαμηλού βαθμού δυσπλασίας, στη συνέχεια της υψηλού βαθμού δυσπλασίας που προχωρά σε καρκίνο. Η διαδικασία διαρκεί για χρόνια, και πολύ λίγοι είναι αυτοί που θα εμφανίσουν δυσπλασία. Το σημαντικό είναι να τους εντοπίσουμε αρκετά νωρίς και να προβούμε στην κατάλληλη θεραπεία πριν προλάβει να εξελιχθεί σε καρκίνο.
Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν για να προλάβουμε την ανάπτυξη καρκίνου οισοφάγου; Η επαγρύπνηση είναι απαραίτητη για την πρώιμη διάγνωση. Εφόσον επιβεβαιωθεί, είναι υποχρεωτική η μακροχρόνια παρακολούθηση.
Γαστροσκόπηση
Γαστροσκόπηση πρέπει να γίνεται σε όλους τους πάσχοντες από χρόνια παλινδρόμηση. Ο οισοφάγος Barrett εμφανίζεται σε άτομα με παλινδρόμηση, και δεν προκαλεί άλλα συμπτώματα. Γι’ αυτό το λόγο πρέπει οι πάσχοντες από χρόνια παλινδρόμηση να υποβάλλονται σε γαστροσκόπηση ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα ύπαρξης οισοφάγου Barrett.
Παρακολούθηση Οισοφάγου Barrett
Σύμφωνα με τις τελευταίες διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, άτομα με οισοφάγο Barrett θα πρέπει να υποβάλλονται σε γαστροσκόπηση με λήψη βιοψιών κάθε 3 χρόνια. Αν οι βιοψίες δεν εμφανίζουν αλλαγές, επαναλαμβάνεται η γαστροσκόπηση μετά από άλλα 3 χρόνια. Αν εμφανιστούν ήπιες αλλαγές, η γαστροσκόπηση θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 6 μήνες, κι εφόσον προχωρήσουν περισσότερο να γίνει η απαραίτητη θεραπεία, συνήθως με τη μορφή χειρουργικής επέμβασης. Αν από την άλλη ο οισοφάγος Barrett εξαφανισθεί, επαναλαμβάνεται άλλη μια φορά η γαστροσκόπηση, κι αν είναι πάλι αρνητική σταματάμε την παρακολούθηση.
Φαρμακευτική Θεραπεία Παλινδρόμησης
Τα φάρμακα που μειώνουν την οξύτητα του γαστρικού υγρού (Losec, Laprazol, Nexium κτλ), είναι πολύ σημαντικά στην επιβράδυνση του οισοφάγου Barrett, αφού μειώνουν την έκθεση της περιοχής σε οξύ, που μπορεί να οδηγήσει σε πιο εκτεταμένες και σοβαρότερες βλάβες. Πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά εφ’ όρου ζωής, και μπορούν να συνδυαστούν με αντιόξινα (Gaviscon, Maalox, Aludrox κτλ).
Λαπαροσκοπική Αποκατάσταση Διαφραγματοκήλης
Η παρουσία οισοφάγου Barrett θεωρείται επιπλοκή της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης. Αποτελεί από μόνη της ένδειξη για χειρουργική επέμβαση θεραπείας της παλινδρόμησης. Γίνεται με λαπαροσκοπική τεχνική με πολύ μικρές τομές και νοσηλεία μιας ημέρας, και ακολουθείται από άμεση βελτίωση των συμπτωμάτων, σε σημείο που πλέον δε χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή.
Η χειρουργική επέμβαση οδηγεί σε πλήρη θεραπεία του οισοφάγου Barrett περισσότερο από 70% των περιπτώσεων. Η χειρουργική θεραπεία της παλινδρόμησης αποτελεί την ιδανική λύση για ασθενείς με οισοφάγο Barrett. Κατ αρχήν σταματά την παλινδρόμηση και άρα την έκθεση του οισοφάγου Barrett σε γαστρικά οξέα. Αντίθετα τα φάρμακα μειώνουν την οξύτητα των γαστρικών οξέων, και δεν αποτρέπουν την παλινδρόμηση.
Πιο σημαντική είναι η επίδραση της χειρουργικής θεραπείας στην παλινδρόμηση χολής. Η τελευταία, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη οισοφάγου Barrett. Τα συνήθη φάρμακα για παλινδρόμηση δεν έχουν καμία επίδραση στην χολή. Αυτό σημαίνει ότι παρά τη φαρμακευτική θεραπεία, η πάθηση μπορεί να προχωρήσει σε καρκίνο. Μόνο η χειρουργική θεραπεία μπορεί να μηδενίσει την έκθεση του κατώτερου οισοφάγου στην καρκινογόνο επίδραση της χολής στον οισοφάγο Barrett.
Ενδοσκοπικές Θεραπείες Οισοφάγου Barrett
Εφόσον ο οισοφάγος Barrett υποστεί μετάλλαξη σε δυσπλασία, μπορεί να εφαρμοστούν ενδοσκοπικές μέθοδοι θεραπείας. Ενδοσκοπική εκτομή, Ραδιοσυχνότητες ή Κρυοθεραπεία για καταστροφή του μεταλλαγμένου ιστού χρησιμοποιούνται από μόνες ή σε συδυασμό μεταξύ τους. Η απόφαση για μια τέτοια θεραπεία είναι περίπλοκη και πρέπει να λαμβάνεται από εξειδικευμένους γιατρούς, καθώς δεν αποκλείεται να ξεφύγουν κύτταρα που να μπορούν να εξελιχθούν σε κακοήθεια. Και πάλι μπορεί να είναι η χειρουργική θεραπεία της παλινδρόμησης μετά την καταστροφή του οισοφάγου Barrett.
Συμπέρασμα
Ο Οισοφάγος Barrett είναι μια εντελώς καλοήθης κατάσταση που όμως μπορεί να γίνει επικίνδυνη. Όπως συμβαίνει πάντα στην υγεία, η πρόληψη και η πρώιμη διάγνωση σώζουν ζωές. Γι’ αυτό όταν υπάρχει χρόνια παλινδρόμηση, πρέπει να παρακολουθείται με τακτικές ενδοσκοπήσεις. Αν συνοδεύεται από διαφραγματοκήλη ή έντονα συμπτώματα, η χειρουργική επέμβαση είναι μια πολύ αποτελεσματική και ασφαλής επιλογή.
