Οι μύθοι και οι παρανοήσεις σχετικά με τη νόσο της παχυσαρκίας οδηγούν σε ρατσιστικές συμπεριφορές και διακρίσεις. Το λεγόμενο στίγμα της παχυσαρκίας, περιλαμβάνει μια σειρά από πράξεις και συμπεριφορές εις βάρος ατόμων με παραπάνω κιλά. Προκαλούν αποκλεισμούς και περιθωριοποίηση, και οδηγούν σε κοινωνικές ανισότητες. Κλασικό παράδειγμα είναι οι διακρίσεις στον εργασιακό χώρο και στην εκπαίδευση. Έχει αποδειχθεί από πολλές μελέτες ότι υπάρχουν ανισότητες στις ανταμοιβές και στις ευκαιρίες για εξέλιξη. Ακόμα και στο χώρο της υγείας, πολλές φορές οι παχύσαρκοι αντιμετωπίζονται ή περιθάλπονται ελλιπώς. Θεωρούνται ως υπεύθυνοι για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Είναι μια συμπεριφορά βαθιά ρατσιστική, που θα ήταν ανήκουστη και κατακριτέα αν κατευθυνόταν π.χ. εναντίον ενός καπνιστή με καρκίνο στον πνεύμονα.
Υπάρχουν πολλοί μύθοι παχυσαρκίας και παρανοήσεις που οδηγούν στις διακρίσεις βάρους. Οι περισσότερες στηρίζονται στην εντύπωση ότι η παχυσαρκία οφείλεται αποκλειστικά στα ελαττώματα των πασχόντων όπως τεμπελιά και η λαιμαργία. Θεωρείται ότι το σωματικό βάρος βρίσκεται εξ ολοκλήρου κάτω από τον έλεγχο της βούλησης του ατόμου. Η υπόθεση αυτή είναι πολύ διαδεδομένη αλλά επίσης εντελώς λαθεμένη. Στηρίζεται σε προκαταλήψεις και αγνοεί τον όγκο των επιστημονικών δεδομένων που έχει συσσωρευθεί τα τελευταία χρόνια.
Μερικοί από τους μύθους που διαιωνίζουν το στίγμα της παχυσαρκίας είναι:
ΤΟ ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΗ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΞΥ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΘΕΡΜΙΔΩΝ.
Αυτή η υπεραπλουστευμένη εξίσωση υποστηρίζεται ακόμα και από επαγγελματίες υγείας και φέρει μεγάλη ευθύνη για τη διαιώνιση των μύθων παχυσαρκίας. Θεωρείται ότι το σωματικό βάρος είναι ένα ισοζύγιο, πρόσληψης τροφής από τη μια και άσκησης από την άλλη. Θεωρείται ότι το ισοζύγιο είναι απολύτως ελεγχόμενο από τη βούληση του πάσχοντα. Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική.
Σωματικό Βάρος Και Θερμίδες
Η ενεργειακή πρόσληψη εξαρτάται από πολλούς άλλους παράγοντες που δε βρίσκονται υπό τον έλεγχο του ατόμου. Η ποσότητα ενέργειας που απορροφάται από τον γαστρεντερικό σωλήνα επηρεάζεται από το ισοζύγιο πεπτικών ενζύμων, χολικών αλάτων και μικροβιώματος του εντέρου.
Σωματικό Βάρος Και Μεταβολισμός
Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης οι ορμόνες του γαστρεντερικού (γκρελίνη, παγκρεατικό πολυπεπτίδιο, GLP-1), καθώς και νευρικά σήματα. Αντίστοιχα η σωματική άσκηση συμβάλει μόνο κατά 10-20% στην ημερήσια ενεργειακή δαπάνη του ανθρώπινου σώματος. Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός αντιπροσωπεύει το υπόλοιπο 80-90%. Όποια κι αν είναι λοιπόν η αύξηση της ενεργειακής δαπάνης μέσω άσκησης, αυτή είναι σχετικά μικρή για να προκαλέσει σημαντικές αλλαγές. Εξαίρεση αποτελούν τα άτομα που αθλούνται για πολλές ώρες κάθε μέρα.
Σωματικό Βάρος Και Ομοιόσταση
Βασικός λόγος που συνεχίσουν να υπάρχουν οι μύθοι παχυσαρκίας, είναι η πλήρης άγνοια για τους μηχανισμούς ομοιόστασης. Παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, και τείνουν να διατηρούν το σωματικό βάρος σ’ ένα σχετικά στενό, εξατομικευμένο εύρος. Αυτό το ρυθμιστικό σύστημα είναι εντελώς εκτός του ελέγχου του ατόμου. Μπορεί να εξουδετερώσει τις προσπάθειες απώλειας βάρους, ενεργοποιώντας ισχυρούς αντισταθμιστικούς μηχανισμούς. Οδηγούν σε μείωση του βασικού μεταβολικού ρυθμού και αύξηση του αισθήματος της πείνας.
Σωματικό Βάρος Και Επαναπρόσληψη
Αυτές οι μεταβολικές και βιολογικές προσαρμογές επιμείνουν μακροπρόθεσμα μετά την απώλεια βάρους. Συνεχίζονται δε, ακόμη και μετά από πλήρη επαναπρόσληψη του βάρους, οδηγώντας σε πρόσληψη μεγαλύτερης ποσότητας βάρους σε σύγκριση με την απώλεια.
Η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΘΙΣΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ
Υπάρχουν πολλαπλές μελέτες που αποδεικνύουν ότι η ημερήσια ενεργειακή δαπάνη ατόμων με δυτικό τρόπο ζωής, δεν είναι πολύ διαφορετική κατοίκων χωρών του Τρίτου Κόσμου. Υπάρχουν όλο και περισσότερα στοιχεία που υποδεικνύουν άλλες πιθανές συνυπάρχουσες αιτίες. Γενετικοί παράγοντες, στέρηση ύπνου, ψυχολογικό στρες και ορμονικές επιδράσεις παίζουν σημαντικό ρόλο. Αυτοί οι παράγοντες δεν προϋποθέτουν υπερκατανάλωση τροφής, ή σωματική αδράνεια, για να οδηγήσουν σε υπερβολικό βάρος.
Διαχρονική Αποτυχία Της Μη Χειρουργικής Απώλειας Βάρους
Οι θεραπευτικές στρατηγικές και οι στρατηγικές δημόσιας υγείας που επικεντρώνονται σύσταση να «τρώτε λιγότερο και να κινούμαστε περισσότερο» οδηγούν πολύ συχνά σε αποτυχία. Αυτό θα πρέπει να θέτει υπό αμφισβήτηση τον ρόλο της υπερκατανάλωσης θερμίδων και της καθιστικής ζωής ως κύριων αιτίων της παχυσαρκίας. Οι μύθοι της παχυσαρκίας αδυνατούν να εξηγήσουν την παγκόσμια αύξηση των παχύσαρκων, παρά την εκκρηκτική ανάπτυξη της βιομηχανίας απώλειας βάρους.
Η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ
Τα άτομα με παχυσαρκία συνήθως αναγνωρίζουν την παχυσαρκία ως σοβαρό πρόβλημα υγείας, και όχι ως συνειδητή επιλογή. Δεδομένων των αρνητικών επιπτώσεων της παχυσαρκίας στην ποιότητα ζωής, των γνωστών κινδύνων σοβαρών επιπλοκών και του μειωμένου προσδόκιμου επιβίωσης, το να ορίζεται η παχυσαρκία ως επιλογή είναι μια θλιβερά παραπληροφορημένη εξήγηση της πάθησης
Η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΟΧΙ ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ
Ένα επιχείρημα που χρησιμοποιείται συχνά κατά της επισήμανσης της παχυσαρκίας ως ασθένειας είναι ότι με αυτόν τον τρόπο δίνεται το μήνυμα ότι η ατομική ευθύνη δεν είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Αυτό μπορεί να μειώσει την τήρηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής. Ο ορισμός της παχυσαρκίας ως ασθένειας ή όχι, ωστόσο, θα πρέπει να βασίζεται σε αντικειμενικά ιατρικά και βιολογικά στοιχεία, όχι σε κοινωνιολογικές επιπτώσεις.
Τι Ορίζει Την Παχυσαρκία Ως Νόσο
Αυτά τα κριτήρια περιλαμβάνουν συγκεκριμένα σημεία και συμπτώματα. Μειωμένη ποιότητα ζωής, αυξημένος κίνδυνος περαιτέρω παθήσεων, επιπλοκές, και απόκλιση από την κανονική φυσιολογία. Παραδείγματα είναι η φλεγμονή, αντίσταση στην ινσουλίνη, και μεταβολές των ορμονικών σημάτων που ρυθμίζουν κορεσμό και όρεξη. Με βάση αυτά, η παχυσαρκία έχει αναγνωριστεί ως νόσος τόσο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, όσο και από δεκάδες επιστημονικές ενώσεις παθολόγων ενδοκρινολόγων και χειρουργών
Η ΣΟΒΑΡΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΗ ΜΕ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ.
Η υπόθεση αυτή δεν υποστηρίζεται επίσης από αποδεικτικά στοιχεία. Πρώτον, το σωματικό βάρος και η λιπώδης μάζα είναι γνωστό ότι ρυθμίζονται από πολλούς φυσιολογικούς μηχανισμούς, πέρα από την εθελοντική πρόσληψη τροφής και σωματική άσκηση. Και πλέον υπάρχει τεράστιος όγκος μελετών που αποδεικνύουν ότι η αλλαγή τρόπου ζωής δίνει μόνο μέτρια αποτελέσματα στο σωματικό βάρος στα περισσότερα άτομα με σοβαρή παχυσαρκία.
Ομοιόσταση Και Επαναπρόσληψη Βάρους
Η προκατάληψη βάρους και το στίγμα μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις και να υπονομεύσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα κοινωνικά δικαιώματα και την υγεία των ατόμων που πλήττονται. Όταν για την παχυσαρκία ενοχοποιούνται εσωτερικοί, ελεγχόμενοι παράγοντες ή προσωπικές επιλογές, αυξάνεται η προκατάληψη βάρους. Αντίθετα η αναγνώριση των σύνθετων αιτίων της παχυσαρκίας μειώνει τα επίπεδα μεροληψίας βάρους. (συμπεριλαμβανομένων στοιχείων όπως η γενετική, η βιολογία και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες). Βοηθά έτσι να εκλείψουν οι μύθοι παχυσαρκίας.
ΟΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΒΑΡΟΥΣ ΕΙΝΑΙ Η ΕΥΚΟΛΗ ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΠΕΙΘΑΡΧΗΜΕΝΑ.
Τα επιστημονικά δεδομένα στηρίζονται στην εμπειρία εκατοντάδων χιλιάδων ασθενών. Οι χειρουργικές επεμβάσεις προκαλούν πολυάριθμες μεταβολές στους αντισταθμιστικούς ομοιοστατικούς μηχανισμούς που ενεργοποιούνται από την απώλεια βάρους. Καθιστούν έτσι τη χειρουργική απώλαια βάρους σημαντική και μακροπρόθεσμη. Οι επεμβάσεις απώλειας βάρους, αντίθετα, οδηγούν σε μακροχρόνια μείωση της όρεξης και αύξηση του βασικού μεταβολικού ρυθμού. Έχουν παρατηρηθεί επίσης σημαντικές μεταβολές στις γαστρεντερικές ορμόνες, στο μικροβίωμα του εντέρου, στο ισοζύγιο χολής και πεπτικών ενζύμων καθώς και στην αντίσταση του σώματος στην ινσουλίνη.
Η Παχυσαρκία Δεν Είναι Επιλογή
Το στίγμα και οι διακρίσεις βάρους είναι διάχυτα στη χώρα μας αλλά και παγκοσμίως και προκαλούν σημαντική βλάβη στα θύματα τους. Η διαδεδομένη αφήγηση της παχυσαρκίας στα μέσα ενημέρωσης, στις εκστρατείες δημόσιας υγείας, στον πολιτικό λόγο, ακόμη και στην επιστημονική βιβλιογραφία, αποδίδει την αιτία της παχυσαρκίας κυρίως στην προσωπική ευθύνη. Επιδεινώνεται έτσι η έκφραση του κοινωνικού στίγματος βάρους, και ενισχύονται τα στερεότυπα που βασίζονται στο βάρος. Η προκατάληψη βάρους και το στίγμα μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις και να υπονομεύσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα κοινωνικά δικαιώματα και την υγεία των ατόμων που πλήττονται.
Η Παχυσαρκία Είναι Νόσος
Τα ευρήματα δείχνουν ότι η επικρατούσα αφήγηση της παχυσαρκίας στην κάλυψη ειδήσεων, εκστρατείες δημόσιας υγείας, και πολιτικό λόγο, επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στην έννοια της προσωπικής ευθύνης. Μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην έκφραση του στίγματος του βάρους και να ενισχύσει τα στερεότυπα. Η επισήμανση της παχυσαρκίας ως ασθένειας, παράγοντα κινδύνου ή πάθησης έχει επιπτώσεις στη θεραπεία και την ανάπτυξη πολιτικής. Μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της θεραπείας και τον μετριασμό των στιγματισμού προς τα άτομα που επηρεάζονται.
