Οι μύθοι της Βαριατρικής χειρουργικής είναι πολυάριθμοι. Οφείλονται κυρίως σε ελλιπή ενημέρωση για την παχυσαρκία και την απώλεια βάρους. Ενισχύονται από την αγνοια για τους ομοιοστατικούς μηχανισμούς που εμποδίζουν την απώλεια βάρους. Και κυρίως, οδηγούν σε διάχυσαη του στίγματος παχυσαρκίας, και αδυναμία κατανόησης της πλήρους έκτασης του προβλήματος.
Αναλύουμε μερικούς από αυτούς τους μύθους, και εξηγούμε τα πραγματικά δεδομένα
Μύθοι Βαριατρικής: Υπάρχει Μια Επέμβαση Που Επιτυγχάνει Μακροχρόνια Απώλεια Βάρους Σε Όλους Τους Πάσχοντες.
Αλήθεια:
Ο βασικός στόχος των επεμβάσεων παχυσαρκίας είναι ο περιορισμός των προσλαμβανόμενων θερμίδων. Αυτό επιτυγχάνεται, στις απλούστερες επεμβάσεις, με τεχνικές περιορισμού του όγκου του στομάχου. Λήψη μικρής ποσότητας τροφής επιτυγχάνει αίσθημα πλήρωσης του στομάχου και καταστολή του αισθήματος της πείνας. (περιοριστικού τύπου επεμβάσεις).
Συχνά όμως, είναι απαραίτητη μια πιο ριζική αλλαγή του μεταβολισμού. Ο λόγος είναι είτε ανάγκη μεγάλης απώλειας βάρους, είτε λόγω διαιτητικών συνηθειών. ‘Τσιμπολογήματα’ μεταξύ γευμάτων, ή κατανάλωση σοκολάτας, γλυκών και γενικά τροφέςν με πολύ υψηλή θερμιδική αξία, που δύσκολα προκαλούν αίσθημα κορεσμού. Γι’ αυτό οι πιο περίπλοκες επεμβάσεις παχυσαρκίας αλλάζουν τον τρόπο πέψης και μεταβολισμού των προσλαμβανόμενων τροφών. Μέσω παράκαμψης τμήματος του λεπτού εντέρου, μειώνεται η απορρόφηση των τροφών (δυσαπορροφητικού τύπου επεμβάσεις).
Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν αλλαγές στις ορμόνες του γαστρεντερικού και στο μικροβίωμα του εντέρου. Όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται η συμβολή τους ακόμα και στις πιο απλές, περιοριστικές επεμβάσεις.
Η επιλογή της επέμβασης γίνεται με βάση τις μεταβολικές ανάγκες του ίδιου του πάσχοντα. Οι πιο περίπλοκες επεμβάσεις έχουν παρενέργειες και ψηλότερη πιθανότητα να εμφανίσουν επιπλοκές, και γι’ αυτό εφαρμόζονται όταν είναι απαραίτητη σημαντική απώλεια βάρους.
Μύθοι Βαριατρικής: Οι Επεμβάσεις Παχυσαρκίες Είναι Πολύ Βαριές Και Συχνά Ακρωτηριαστικές.
Αλήθεια:
Οι επεμβάσεις παχυσαρκίας πραγματοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά με λαπαροσκοπικές τεχνικές. Με μικρές τομές της τάξης του μισού ως ενός εκατοστού εκτελούμε ακόμα και τις θεωρούμενες ως ‘βαριές’ βαριατρικές επεμβάσεις. Είναι τεχνικά περίπλοκες και απαιτούν εξειδικευμένη εκπαίδευση και εμπειρία.
Το Γαστρικό Μανίκι (Sleeve) περιλαμβάνει αφαίρεση μεγάλου τμήματος του στομάχου. Όμως το τμήμα του στομάχου που παραμένει μπορεί να διαταθεί με το χρόνο. Ανάλογα με τις διαιτητικές συνήθειες του πάσχοντα, μπορεί να επιστρέψει σχεδόν στο φυσιολογικό μέγεθος, με παράλληλη επαναπρόσληψη βάρους.
Το Γαστρικό Bypass που θεωρείται από πολλούς ριζική επέμβαση, είναι στην πραγματικότητα πλήρως αναστρέψιμο εφόσον το επιθυμεί ο πάσχοντας. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η πολυπλοκότητα αυτών των επεμβάσεων είναι ενδεικτική της δυσκολίας στην αντιμετώπιση της Νοσογόνου Παχυσαρκίας
Μύθοι Βαριατρικής: Η Θνησιμότητα Των Χειρουργείων Για Παχυσαρκία Είναι Μεγαλύτερη Από Τη Θνησιμότητα Της Ίδιας Της Παχυσαρκίας.
Αλήθεια:
Η έντονη δημοσιότητα σε περιπτώσεις επιπλοκών ή και θανάτων από επεμβάσεις παχυσαρκίας είναι διεθνές φαινόμενο. Πολλές από αυτές τις επιπλοκές θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εφόσον οι επεμβάσεις γίνονταν από κατάλληλα εκπαιδευμένους χειρουργούς. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία η συνολική θνησιμότητα μετά από επεμβάσεις απώλειας βάρους είναι χαμηλότερη του 1%, εφόσον γίνονται από έμπειρες ομάδες. Το ποσοστό συμπεριλαμβάνει τις πιο περίπλοκες επεμβάσεις και ασθενείς με εξαιρετικά μεγάλο βάρος.
Αντίθετα η πιθανότητα πρόωρου θανάτου λόγω πάθησης σχετιζόμενης με την παχυσαρκία, είναι πολλαπλάσια σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. (καρκίνος, διαβήτης, έμφραγμα κτλ). Τα διεθνή δεδομένα δείχνουν ότι μετά από μεταβολικές επεμβάσεις παρατηρείται κατά 89% μείωση της πιθανότητας πρόωρου θανάτου. Συγκεκριμένα παρατηρείται 60% μείωση θανάτων από καρκίνο, 90% μείωση θανάτων από διαβήτη και 50% μείωση θανάτων από καρδιακά επεισόδια. Εφόσον λοιπόν οι επεμβάσεις αυτές γίνονται από κατάλληλα εκπαιδευμένους χειρουργούς, τα οφέλη ξεπερνούν κατά πολύ τον κίνδυνο του χειρουργείου.
Μύθοι Βαριατρικής: Οι Επεμβάσεις Παχυσαρκίας Προκαλούν Προβλήματα Από Ελλείψεις Βιταμινών Και Ιχνοστοιχείων
Αλήθεια:
Οι πιο συνηθισμένες επεμβάσεις προκαλούν ελάχιστη δυσαπορρόφηση, και ως και τούτου έχουν πολύ μικρή πιθανότητα να προκαλέσουν τέτοια προβλήματα. Επεμβάσεις όπως το Γαστρικό Bypass, επιτυγχάνουν την καλύτερη απώλεια βάρους μέσω μείωση της απορρόφησης τροφών, συμπεριλαμβανομένων βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Αυτός είναι και ο λόγος για παρακολούθηση από διαιτολόγο εφ όρου ζωής, ώστε να προληφθούν προβλήματα από δυσαπορροφήσεις.
Συνήθως πάντως είναι επαρκής η λήψη οποιουδήποτε σκευμασματος συμπληρωμάτων βιταμινών του εμπορίου για να αποφευθούν τα προβλήματα.
Μύθοι Βαριατρικής: Η Χειρουργική Είναι Αφύσικη Λύση. Η Μόνη Λύση Για Μακροχρόνια Απώλεια Βάρους Είναι Η Αλλαγή Τρόπου Ζωής Με Δίαιτα Και Άσκηση.
Αλήθεια:
Οι πάσχοντες από Νοσογόνο Παχυσαρκία δύσκολα επιτυγχάνουν σημαντική και μακροχρόνια απώλεια βάρους μέσω δίαιτας και άσκησης μόνο. Ειδικοί της δημόσιας υγείας στις ΗΠΑ, όπου η παχυσαρκία έχει λάβει διαστάσεις πανδημίας, παραδέχονται την αναγκαιότητα της Βαριατρικής Χειρουργικής. Οι μακροχρόνιες δίαιτες προκαλούν επιβράδυνση του μεταβολισμού και της καύσης θερμίδων τόσο σε ηρεμία όσο και στη άσκηση. Ταυτόχρονα οι δίαιτες αλλάζουν τη ρύθμιση του αισθήματος της πείνας, με αποτέλεσμα αυξημένη όρεξη και επιθυμία για κατανάλωση τροφής μετά τη δίαιτα. Αντίθετα οι βαριατρικές επεμβάσεις μειώνουν το αίσθημα της πείνας, προκαλούν πρώιμο αίσθημα κορεσμού, μειώνουν την απορρόφηση θερμίδων και επιταχύνουν το μεταβολισμό. Η αλλαγή τρόπου ζωής με δίαιτα και άσκηση εξακολουθεί να είναι απαραίτητη. Το αποτέλεσμα επισπεύδεται και συντηρείται μακροχρόνια όμως, με τη Βαριατρική Χειρουργική
Μύθοι Βαριατρικής: Η Παχυσαρκία Οφείλεται Σε Εξάρτηση Από Το Φαγητό, Παρόμοια Με Το Αλκοόλ Και Τα Ναρκωτικά.
Αλήθεια:
Μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό παχύσαρκων εμφανίζει συμπεριφορά εξάρτησης με πολύ αυξημένη πρόσληψη θερμίδων. Άρα πολύ λίγοι ωφελούνται από την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σαν εξάρτηση. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η αιτιολογία είναι πολυπαραγοντική. Η παχυσαρκία οφείλεται σ έναν τρόπο ζωής με λιγότερη εξάσκηση από όση είναι απαραίτητη με βάση τη διατροφή. Όμως δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα και το χρόνο για συστηματική εξάσκηση.
Ψυχολογικοί παράγοντες και άγχος, κακή ποιότητα ύπνου και ορμονικές διαταραχές επίσης συμβάλουν στην παχυσαρκία. Μπορούν επίσης να είναι το αποτέλεσμα της ίδιας της πάθησης, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο που είναι δύσκολο να αντιμετωπισθεί. Γι’ αυτό λέμε ότι η παχυσαρκία προκαλεί παχυσαρκία. Το σίγουρο είναι ότι ο κοινωνικός στιγματισμός της εξάρτησης μόνο χειρότερη μπορεί να κάνει την πάθηση.
Μύθοι Βαριατρικής: Οι Μεταβολικές Επεμβάσεις Αποτυγχάνουν Γιατί Οι Πάσχοντες Ξαναπαίρνουν Βάρος.
Αλήθεια:
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, εφόσον η επέμβαση γίνεται από κατάλληλα εκπαιδευμένους χειρουργούς, με σωστή προεγχειρητική εκτίμηση και εξατομίκευση της επιλογής της επέμβασης και παρακολούθησης για τον κάθε ασθενή, παρατηρείται μια μικρή επαναπρόσληψη βάρους, της τάξης κάτω του 5%, σε λιγότερους από τους μισούς πάσχοντες. Συνήθως πρόκειται για άτομα που έχουν χάσει ήδη πάνω από το 50% του επιπλέον βάρους τους. Οπότε αυτή η μικρή αύξηση του βάρους είναι αμελητέα, και το τελικό αποτέλεσμα είναι σαφώς καλύτερο από οποιαδήποτε δίαιτα.
