Γαστροσκόπηση
Τι είναι η γαστροσκόπηση;
Η γαστροσκόπηση είναι μια διαγνωστική επεμβατική πράξη κατά την οποία το ενδοσκόπιο, ένας μακρύς λεπτός σωλήνας που περιέχει οπτικές ίνες, χρησιμοποιείται για να δούμε εσωτερικά τον οισοφάγο, το στομάχι και το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου. Οι οπτικές ίνες του ενδοσκοπίου συνδέονται με κάμερα που περιέχει φως, και συνδέεται με τον ενδοσκοπικό πύργο, το μηχάνημα που μας επιτρέπει να δούμε το εσωτερικό του στομάχου σε οθόνη, ενώ ταυτόχρονα φουσκώνει το στομάχι ώστε να μπορούμε να το δούμε καλύτερα, και μας επιτρέπει να αναρροφήσουμε υγρά που μπορεί να υπάρχουν.
Γιατί γίνεται η γαστροκόπηση;
Η γαστροσκόπηση χρησιμοποιείται για:
- Διερεύνηση: Είναι μια από τις πρώτες εξετάσεις που κάνουμε για να διαγνώσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα του ανώτερου γαστρεντερικού, όπως πόνος και δυσκολία στην κατάποση, πόνος ή κάψιμο στο στέρνο, πόνος ή κάψιμο στην άνω κοιλιά και όταν υποπτευόμαστε σύνδρομα δυσαπορρόφησης όπως η κοιλιοκάκη.
- Παρακολούθηση: Καταστάσεις όπως οισοφάγος Barrett, εντερική μεταπλασία στομάχου και έλκος οισοφάγου και στομάχου, χρειάζονται παρακολούθηση είτε για να επιβεβαιωθεί η θεραπεία τους, ή για να αποκλειστεί η μετατροπή τους σε κακοήθεια.
- Θεραπεία: Η εξέλιξη στην τεχνολογία της ενδοσκόπησης επιτρέπει τη διενέργεια θεραπευτικών πράξεων μέσω του ενδοσκοπίου, δηλαδή κάνοντας γαστροσκόπηση, αφορώντας παθήσεις από τις πιο απλές όπως η αντιμετώπιση αιμορραγούντος έλκους, ως τις πιο δύσκολες όπως η αφαίρεση επιφανειακών καρκινικών όγκων, ή διάνοιξη με ενδοπρόθεση καρκινικής απόφραξης του οισοφάγου, και η ενδοχειρουργική αντιμετώπιση αχαλασίας και εκκολπώματος οισοφάγου.
Πως γίνεται η γαστροσκόπηση;
Η γαστροσκόπηση διενεργείται σε εξωτερική βάση, δηλαδή οι ασθενείς υποβάλλονται σε ενδοσκόπηση σε ενδοσκοπικό τμήμα νοσοκομείου ή σε ιατρείο, και αποχωρούν μετά από λίγη ώρα.
Προετοιμασία για γαστροσκόπηση:
Εφόσον παίρνουμε φάρμακα για το στομάχι, ρωτάμε τον γιατρό μας αν πρέπει να τα σταματήσουμε για μια εβδομάδα πριν τη γαστροσκόπηση ή όχι. Οι αναστολείς ιόντων προτωνίων (Losec, Nexium κτλ) κάνουν τη διάγνωση παθήσεων όπως η οισοφαγίτιδα και το ελικοβακτήριο πιο δύσκολη. Από την άλλη αν ο σκοπός μας είναι η παρακολούθηση γνωστής πάθησης και της αποτελεσματικότητας της αγωγής, τότε καλό είναι να συνεχίζονται μέχρι τη μέρα της γαστροσκόπησης. Τη μέρα της γαστροσκόπησης πρέπει να μένουμε νηστικοί για 8 ώρες, ώστε να είναι εντελώς άδειο το στομάχι την ώρα της εξέτασης.
Γαστροσκόπηση:
Αν υπάρχει περίπτωση να χρησιμοποιηθεί μέθη για να διευκολυνθεί η εξέταση, πηγαίνουμε στο νοσοκομείο ή ιατρείο με συνοδό, ο οποίος θα μας βοηθήσει να επιστρέψουμε στο σπίτι. ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΗΣΗ τη μέρα της εξέτασης, εφόσον χρησιμοποιηθεί μέθη.
Αρχικά χρησιμοποιούμε spray με τοπικό αναισθητικό για να μειώσουμε τη δυσάρεστη αίσθηση του ξένου σώματος στον τράχηλο. Ταυτόχρονα τοποθετείται φλεβοκαθετήρας σε φλέβα του χεριού για τη χορήγηση της μέθης. Ξαπλώνουμε στο αριστερό πλευρό, βλέποντας προς την πλευρά του γιατρού, και τοποθετείται στο στόμα πλαστικό επιστόμιο, το οποίο βοηθάει να μένει το στόμα ανοιχτό, και μας εμποδίζει από το να δαγκώσουμε το ενδοσκόπιο, δημιουργώντας μεγάλα προβλήματα στο όργανο και στον εαυτό μας. Ο γιατρός χορηγεί μέθη και περιμένει να δράσει πριν ξεκινήσει την επέμβαση.
Ο γιατρός προωθεί το ενδοσκόπιο αρχικά στο στόμα και στη συνέχεια στον τράχηλο. Το πιο δύσκολο σημείο της γαστροσκόπησης είναι η προώθηση του ενδοσκοπίου από τον φάρυγγα στον ανώτερο οισοφάγο, καθώς η πίεση που ασκείται δημιουργεί αίσθημα πνιγμονής. Σ αυτό το σημείο βοηθάει το να προσπαθήσει να καταπιεί το σάλιο του ο ασθενής. Το ενδοσκόπιο προωθείται στη συνέχεια αρχικά στο στομάχι και στη συνέχεια στο δωδεκαδάκτυλο. Γίνεται προσεκτική επισκόπηση του εσωτερικού του ανώτερου γαστρεντερικού και λαμβάνονται φωτογραφίες και βιοψίες ανάλογα με την περίπτωση και τα ευρήματα.
Συγκεκριμένα όσον αφορά τον οισοφάγο και την καρδιοοισοφαγική συμβολή, κατά την επισκόπηση του οισοφάγου παρακολουθούμε την κινητικότητα του οισοφάγου, την ύπαρξη διαφραγματοκήλης, οισοφαγίτιδας ή Barrett και τη διάνοιξη του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, ενώ στο τέλος της εξέτασης φουσκώνουμε καλά το στομάχι και παρατηρούμε την εσωτερική πλευρά της καρδιοσοισοφαγικής συμβολής. Το τελευταίο μας δίνει πολλές πληροφορίες για την επάρκεια του οισοφαγικού σφιγκτήρα, τη γωνία του His, τη διάμετρο του οισοφαγικού τρήματος του διαφράγματος και την παρουσία διαφραγματοκήλης. Στο τέλος της επέμβασης αναρροφούμε όλο τον αέρα πριν ανασύρουμε το όργανο.
Ανάρρωση:
Ο ασθενής μετά την γαστροσκόπηση παρακολουθείται για λίγη ώρα σε χώρο ανάνηψης του ενδοσκοπικού τμήματος ή στο ιατρείο. Επιτρέπεται να φάει και να πιει μόνο αφού περάσει η δράση του τοπικού αναισθητικού, περίπου μετά από μια με μιάμιση ώρα. Αναχωρεί μόνο αφού σιγουρευτούμε ότι έχει ξυπνήσει καλά, με οδηγίες για παρακολούθηση προς το συνοδό του. Η μέθη έχει αμνησιακή δράση, και πολλές φορές οι ασθενείς θυμούνται λίγα πράγματα από την επέμβαση, αλλά και από όσα τους είπε ο γιατρός μετά σχετικά με τα ευρήματα.
Κίνδυνοι από την γαστροσκόπηση
Η γαστροσκόπηση είναι πολύ ασφαλής επέμβαση, με την πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών να κυμαίνεται περίπου στο 1 στις 10000, συνήθως σε πολύ περίπλοκα περιστατικά.
- Πόνος: Η διάβαση του ενδοσκοπίου από τον φάρυγγα προκαλεί πόνο για 1-2 μέρες αλλά τίποτα περισσότερο. Η διάταση του στομάχου μπορεί επίσης να προκαλέσει πόνο, που όμως περνάει μετά από μεριά ρεψίματα.
- Αιμορραγία: Η λήψη βιοψιών προκαλεί μικρές αιμορραγίες που σταματούν μόνες τους, εκτός αν ο ασθενής παίρνει αντιπηκτικά φάρμακα. Μεγάλες αιμορραγίες που χρειάζονται αντιμετώπιση είναι εξαιρετικά σπάνιες.
- Διάτρηση: Είναι μια πολύ επικίνδυνη επιπλοκή καθώς μπορεί να οδηγήσει σε μεσοθωρακίτιδα ή περιτονίτιδα, και χρειάζεται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση. Είναι πολύ σπάνια επιπλοκή σε μία γαστροσκόπηση και προϋποθέτει την ύπαρξη καρκίνου, μεγάλου έλκους, ή κάποιας άλλης σοβαρής παθολογίας, συνήθως σ’ έναν ευπαθή υπέργηρο ασθενή.
