Η επαναπρόσληψη βάρους μετά από τις περισσότερες παρεμβάσεις απώλειας βάρους είναι μια συχνή οδυνηρή πραγματικότητα. Όσοι ασχολούμαστε με ιατρικά υποβοηθούμενη απώλεια βάρους και ειδικά με χειρουργικές επεμβάσεις παχυσαρκίας το γνωρίζουμε πολύ καλά. Ο λόγος είναι ότι η Νοσογόνος παχυσαρκία είναι μια ανθεκτική ασθένεια που κουβαλάμε για μια ζωή. Το σώμα μας προσπαθεί πάντα να επιστρέψει στο ανώτερο βάρος του και χρησιμοποιεί πολλούς μηχανισμούς για να το καταφέρει. Ο μεταβολισμός μας ελέγχεται από τον υποθάλαμο, μια περιοχή του εγκεφάλου που επίσης ελέγχει όλες τις βασικές λειτουργίες του σώματος μας. Ελέγχει αναπνοή, καρδιακή λειτουργία, θερμοκρασία και ύπνο. Για να καταλάβει κανείς πόσο δύσκολο είναι να πάει ενάντια στον υποθάλαμο, φτάνει να προσπαθήσει να κρατήσει την αναπνοή του για λίγη ώρα. . Για αυτό το λόγο, οι περισσότερες μέθοδοι απώλειας βάρους έχουν την τάση να αποτυγχάνουν. Αυτό ισχύει τόσο από τις δίαιτες μέχρι και συγκεκριμένα χειρουργεία παχυσαρκίας, μετά από κάποια χρόνια.
Γιατί Ξαναπαίρνουμε Βάρος Μετά Από Χειρουργείο Παχυσαρκίας;
Οι λόγοι είναι πολλοί και περίπλοκοι. Συχνά η αιτία επαναπρόσληψης βάρους είναι η λάθος αρχική επιλογή επέμβασης. Πολλοί ασθενείς καταναλώνουν γλυκά, υπερθερμιδικές τροφές ή τσιμπολογούν συνεχώς κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτοί δεν έχουν καλό αποτέλεσμα με αμιγώς περιοριστικού τύπου επεμβάσεις όπως ο Γαστρικός Δακτύλιος και το Γαστρικό Μανίκι. Από την άλλη, προβλήματα και επιπλοκές των επεμβάσεων μπορούν να οδηγήσουν σε δυσπροσαρμοστικές διατροφικές διαταραχές. Οι ασθενείς είναι αναγκασμένοι να καταναλώνουν ρευστές τροφές υψηλής διατροφικής αξίας.
Συχνότερα, η επαναπρόσληψη βάρους οφείλεται στην φυσιολογία, την ψυχολογία, και τις διατροφικές συνήθειες του ίδιου του ασθενούς. Για να μεγιστοποιηθεί το επιτυχημένο αποτέλεσμα μετά από επεμβάσεις παχυσαρκίας είναι απαραίτητη η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, με τακτική άσκηση και σωστή διατροφή. Τα πρώτα χρόνια οι περισσότεροι ασθενείς ακολουθούν τις οδηγίες κατά γράμμα. Καθώς όμως το στομάχι έχει την τάση να διατείνεται και να χωράει περισσότερη τροφή, οι περισσότεροι επανέρχονται στις προηγούμενες ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες. Αποτέλεσμα είναι η απώλεια βάρους να επιβραδύνεται, ή ακόμα και να αρχίζει η επαναπρόσληψη.
Διατροφικές Συνήθειες
Το σωματικό βάρος αμέσως πριν την επέμβαση επίσης παίζει σημαντικό ρόλο. Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι όσο πιο χαμηλό είναι , τόσο μεγαλύτερη θα είναι η τελική απώλεια βάρους, και μικρότερη η επαναπρόσληψη. Τελικά όμως, οι περισσότερες περιπτώσεις επαναπρόσληψης βάρους σχετίζονται με κακές διατροφικές συμπεριφορές. Επεισοδιακή υπερφαγία, το να τρώμε παρόλο που νιώθουμε γεμάτοι, το συνεχόμενο τσιμπολόγημα όλη μέρα ή το να τρώμε ανεξέλεγκτα είναι μερικά παραδείγματα.
Τα αλκοολούχα και τα σακχαρούχα αναψυκτικά περιέχουν επίσης πολλές θερμίδες. Σημαντικό αντίκτυπο έχουν οι υπερθερμιδικοί υδατάνθρακες και το fast food. Τέλος, η έλλειψη σωματικής άσκησης επίσης παίζει πολύ μεγάλη σημασία στην σταδιακή επαναπρόσληψη βάρους.
Ομοιοστατικοί Μηχανισμοί
Πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν και οι μηχανισμοί ομοιόστασης του οργανισμού. Πρόκειται για ένα σύνολο αντισταθμιστικών μηχανισμών που σκοπό έχουν να διατηρήσει το σώμα μας σε ένα συγκεκριμένο ισοζύγιο. Σημαντική απώλεια βάρους ερμηνεύεται από το σώμα μας ως τραύμα ή προσβολή του σώματος από βλαπτικούς παράγοντες. Το αποτέλεσμα είναι πτώση του βασικού μεταβολικού ρυθμού με σκοπό την εξοικονόμηση θερμίδων από το σώμα. Ταυτόχρονα ενεργοποιούνται ενεργοποίηση εντερικές ορμονικές οδοί που οδηγούν σε αύξηση της όρεξης και της πρόσληψης τροφής. Οι αλλαγές αυτές μπορούν να διαρκέσουν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την αρχική απώλεια βάρους. Παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην επαναπρόσληψη βάρους μετά από οποιαδήποτε ιατρική παρέμβαση.
Πως Προλαμβάνουμε Την Επαναπρόσληψη Βάρους;
Η πιο βασική παράμετρος για την επιτυχία όλων των μεθόδων ιατρικά υποβοηθούμενης απώλειας βάρους, είναι το να αναγνωρίσουμε ότι η παχυσαρκία είναι μια χρόνια πολυπαραγοντική νόσος που προγραμματίζει το σώμα στην πρόσληψη βάρους. Ο καλύτερος σύμμαχος στη συνεχή μάχη ενάντια στην παχυσαρκία, είναι η προσήλωση στις οδηγίες των ειδικών. Τα χειρουργεία παχυσαρκίας δεν είναι ένα μαγικό ραβδί που θεραπεύει την παχυσαρκία. Είναι ένα εργαλείο που σε συνδυασμό με την αλλαγή διατροφικών συνηθειών και τρόπου ζωής, μας επιτρέπει να επιστρέψουμε σε πιο φυσιολογικό βάρος.
Κατ’ αρχήν το πιο σημαντικό είναι να ακολουθούμε πάντα τις διατροφικές οδηγίες, και να ασκούμαστε συχνά ώστε να καταναλώνουμε θερμίδες και να διατηρούμε μυϊκή μάζα. Τα τσιμπολογήματα και τα σνακ πρέπει να αποφεύγονται, καθώς δεν προκαλούν αίσθημα χορτασμού. Επιτρέπουν την κατανάλωση περισσότερων θερμίδων οδηγώντας στην επαναπρόσληψη βάρους. Οι υπερθερμιδικές τροφές όπως γλυκά, παγωτά, σοκολάτα, ζάχαρη κτλ. , ξεγελούν τις πιο συνηθισμένες βαριατρικές επεμβάσεις.
Τι Κάνουμε Όταν Ξεκινήσει Η Επαναπρόσληψη Βάρους;
Εφόσον ξεκινήσει η επαναπρόσληψη βάρους, δεν πρέπει να την αγνοήσουμε ούτε να ντραπούμε. Η σωστή διαιτολογική παρακολούθηση βοηθάει να επιστρέψουμε στον σωστό δρόμο και να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη της επέμβασης. Πολλές φορές βοηθάει η συζήτηση με άτομα που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση μ’ εμάς. Το ίντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάνουν πολύ εύκολη την ανεύρεση ομάδων υποστήριξης για άτομα που πάσχουν από παχυσαρκία. Μέσα από αυτές τις ομάδες, ή μέσω των ειδικών, είναι δυνατόν να βρεθούν άλλους ασθενείς που έχουν καταφέρει να συντηρήσουν την απώλεια βάρους, ώστε να προσφέρουν καλύτερη βιωματική υποστήριξη.
Τι Κάνουμε Σε Περίπτωση Αποτυχίας Της Προηγούμενης Επέμβασης;
Κατά μέσο όρο, θεωρείται φυσιολογικό μετά από επεμβάσεις παχυσαρκία οι ασθενείς να ξαναπαίρνουν περίπου 5-10% από το βάρος που είχαν χάσει. Θεωρούμε επιτυχημένη μια επέμβαση παχυσαρκίας όταν μετά από 5 χρόνια ο ασθενής διατηρεί τουλάχιστον το 50% της προηγούμενης απώλειας βάρους. Εφόσον όμως η επαναπρόσληψη βάρους είναι μεγαλύτερη, πρέπει να απευθυνθούμε σε ειδικό χειρουργό παχυσαρκίας με εμπειρία στις επανεπεμβάσεις. Η επαναπρόσληψη σημαντικής ποσότητας βάρους μετά από βαριατρικό χειρουργείο, σηματοδοτεί την απώλεια του οφέλους από την επέμβαση στον οργανισμό. Ο κίνδυνος καρδιολογικών παθήσεων και καρκίνου αυξάνεται και πάλι, ενώ μπορεί να εμφανιστούν παθήσεις που είχαν θεραπευτεί με το προηγούμενο χειρουργείο, όπως Διαβήτης, Υπερχοληστεριναιμία, Υπέρταση, Υπνική Άπνοια κτλ.
Οι θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση επαναπρόσληψης βάρους ποικίλουν, και εξαρτώνται από τις αιτίες. Αρχικά μπορεί να επιχειρηθεί η λήψη φαρμάκων εγκεκριμένων από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων, που βοηθούν στην αλλαγή διατροφικών συνηθειών και στην απώλεια βάρους. Σημαντικό ρόλο παίζει η διερεύνηση, που γίνεται με συγκεκριμένες εξετάσεις για να αποκλειστούν αλλαγές στην ανατομία όπως μεγέθυνση του στομάχου, καθώς και ψυχολογική και διαιτολογική εκτίμηση.
Επανεπεμβάσεις Παχυσαρκίας
Εφόσον βρεθούν ανατομικές αλλαγές, υπάρχει η δυνατότητα επανεπεμβάσεων, που είναι πολύ αποτελεσματικές στο να μειώσουν και πάλι το βάρος σε φυσιολογικά επίπεδα. Ανάλογα με την προηγούμενη επέμβαση, μπορούμε είτε να αποκαταστήσουμε την ανατομία όπως ήταν μετά το πρώτο χειρουργείο, συνήθως αφαιρώντας μικρό τμήμα του στομάχου, ή να μετατρέψουμε μια επέμβαση σε μια άλλη, όπως κάνουμε συχνά στις επεμβάσεις μετατροπής από Γαστρικό Μανίκι(Sleeve) σε Γαστρικό Bypass.
Συμπέρασμα
Το πιο σημαντικό είναι να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί ο πάσχων όσο νωρίτερα γίνεται την αποτυχία της προηγούμενης επέμβασης και την επαναπρόσληψη βάρους, καθώς και την ανάγκη περαιτέρω παρεμβάσεων. Όσο νωρίτερα απευθυνθεί στον ειδικό, τόσο περισσότερες οι θεραπευτικές επιλογές, και αντίστοιχα τόσο καλύτερο το τελικό αποτέλεσμα. Αγνόηση της πραγματικότητας και αποφυγή αντιμετώπισης του προβλήματος, σημαίνουν αυξημένο κίνδυνος από νόσους που συνοδεύουν την παχυσαρκία, με πλήρη εξουδετέρωση του οφέλους του αρχικού βαριατρικού χειρουργείου.
